VSP verileriyle kayaçların soğurma özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Son yıllarda çok gelişen V.S.P. (Düşey Sismik Profil) yöntemi petrol aramalarında karşılaşılan bir çak problemi çözmede ek bilgiler sağlamaktadır. Bu çalışmada; VSP yöntemi nin bir uygulaması olan soğurma konusu üzerinde durulmuştur. Sismik kayıtlara baktığımızda; sinyalin uzunluğunun artma sıyla bilhassa yüksek frekanslarda sürekli bir enerji kaybı görülür. Bu olay, soğurma olarak bilinir. Soğurma; kayaçl ar in fiziksel özelliklerine bağlı olup, frekans ile doğrusal ola rak artar. Kalite faktörü (Q) ile ters orantılıdır. Yer içe risinde gözlenen soğurma değerleri 0.1-1.0 dB/dalgaboyu ara sındadır. Spektral oran yöntemi, VSF" verisinden yararlanarak ortamın soğurma özelliklerini belirlemede en etkin yöntemdir. Bu çalışmada, spektral oran yöntemi kullanılmıştır. Bir petrol kuyusunda alınan VSP verileri islenerek orta mın soğurma parametreleri belirlenmiştir. Verinin kayıt uzun luğu 3 saniye, örnekleme aralığı ise 2 milisaniyedir. Gerekli varış zamanları ve interval hız (V) grafiği çıkarılarak, 7 tane tabaka bel i lenmiştir. Bu tabakalara ait frekansa göre çizilmiş spektral oran eğrilerinden Enküçük Kareler yönte miyle birer doğru geçirilmiştir. 80 Hz. 'den büyük frekans larda enerji bulunmadığından, tüm hesaplamalar bu frekans bandında yapılarak grafikler halinde verilmiştir. Kalite faktörü (B) 'nun kuyu boyunca dikkate değer derecede değiştiği ani aşı 1 maktadır. iki seviyede Hidrokarbon belirtilerinin mümkün olduğu görülmektedir. Buralarda; 1387 m. -1586 m. interval i için Q=29, «=0.939 ve 1586 m. -1655 m. intervalleri için ise Q=27, «= 1.0 dır. 1