Jeodezik dönüşümlerin incelenmesi ve yazılımlarının geliştirilmesi

Abstract

Günümüzde ülkesel ve bölgesel anlamda farklı referans sistemleri kullanılması ile birlikte farklı koordinat sistemlerine ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur. Farklı koordinat sitemlerine dayalı yapılan mühendislik çalışmalarının birbirleri ile ilişkilendirilmesi gerekir. GPS ile elde edilen konum bilgileri ülke sistemine dönüştürülerek yersel ölçü ile elde edilen konum bilgileriyle bütünleştirilebilir. Farklı koordinat sistemleri arasında dönüşüm yapmak için literatürde geometrik anlamda farklı birçok dönüşüm yöntemleri yer almaktadır. Dönüşüm hesabı, iki koordinat sistemi arasındaki ilişkiyi tanımlayan parametreler hesaplanarak gerçekleştirilir. Dönüşüm parametreleri her iki sistemde koordinatları bilinen ortak noktaları ölçü olarak kullanarak hesaplanır. Tez kapsamında mühendislik uygulamalarında sıkça kullanılan dönüşüm yöntemleri irdelenmiştir. İncelenen dönüşüm modelleri; iki boyutlu koordinat dönüşüm yöntemleri, üç boyutlu koordinat dönüşüm yöntemleri, kartezyen ve coğrafi koordinat sistemleri arasındaki dönüşüm, dilim dönüşümleri, coğrafi koordinat sistemi ile projeksiyon sistemi arasında dönüşüm, epok kaydırma işlemi, koordinat ve hızları bilinen noktalardan başka bir noktanın hızlarının hesabı, elipsoit yüksekliklerden ortometrik yüksekliklere dönüşüm. Yapılan literatür araştırmasında bazı dönüşüm modelleri kullanan paket programların mevcut olduğu görülmüştür. Fakat var olan bazı paket programlarda dönüşüm modellerinin kapsamlı incelenmediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak mühendislik çalışmalarında kolay kullanıma sahip uygulama Matlab GUI(Guide User Interface) aracı ile geliştirilmiştir. Geliştirilen program, mühendislik uygulamalarında kullanılan Netcad yazılımı ile karşılaştırılmış ve programın kapasitesi test edilmiştir.