Hüsnü mübarek dönemi ve Arap baharında Türkiye Mısır ilişkileri

Abstract

TOsmanlı Devleti'nin son dönemlerinden günümüze kadar Mısır ile kültürel ve tarihi köklü bir bağ vardır. Mısır ile Türkiye arasındaki ilişkiler tarihsel süreç içerisinde sürekli inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. Türkiye cumhuriyeti kuruluşundan itibaren Batı'ya yönelik politikalar izlemiş, batılılaşma yönünde bir dizi reformlar gerçekleştirmiş, laikliğin benimsenmesiyle Ortadoğu ülkelerinden uzaklaşmıştır. Bu durum Mısır ile olan ilişkilere de yansımış ilişkilerde soğuk rüzgârlar esmesine neden olmuştur. Nitekim Araplar ile İsrail arasında yaşanan savaşlarda Türkiye sürekli Arapları desteklemiş, Araplardan yana tavır sergilemiştir. Fakat bu şekilde tavır sergilemesi Araplar tarafından içten karşılanmamış Kıbrıs meselesi yüzünden destek arayışı içinde olan Türkiye ile ilişkilerde pek bir artış söz konusu olmamıştır. 1990'lı ve 2000'li yıllarda yaşanan terör gibi sorunların ortaya çıkmasıyla birlikte bu durumdan etkilenen Türkiye dış politikasını artık Batı'dan Ortadoğu'ya çevirmiştir. 2011 yılında Mısır'da yaşanan devrime Türkiye destek vermiş bu da Mısır tarafından oldukça iyimser bir şekilde karşılanmıştır. Özellikle devrim sonrasında Müslüman Kardeşler' in iktidara gelmesiyle Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler ivme kazanmış ve altın çağını yaşamıştır. 2013 yılında yaşanan askeri darbeye Türkiye oldukça sert şekilde tepki göstermiştir. Mısır'da devrim öncesi döneme geri dönülmüştür. Halkın demokratikleşme yolundaki çabaları boşa çıkmıştır. Bunun üzerine iki ülke arasındaki ilişkiler gerilmeye başlamıştır. Bu tez, çağdaş tarihin ardından Türk-Mısır ilişkilerinde yaşanan değişimlerin ve sürekliliğin altında yatan nedenleri incelemektedir.

Turkey has long had connections with Egypt, either culturally or historically, since the Ottoman occupation of the Egyptian lands in the 16th century. The relations between Egypt and Turkey, however, did not follow a steady course, often experiencing ups and downs. Since its inception, the Republic of Turkey adopted pro-Western policies by accomplishing a series of reforms on the road to Westernization, and secularization of the State apparatus, an integral part of these reforms, gradually paved the way for distancing itself from the Middle Eastern nations. Egypt, in the independence process, did not easily embrace Turkey. Although Turkey demonstrated a pro-Arab leaning during the Arab-Israeli wars, the Arab nations did not find Turkey's diplomatic support and efforts sincere enough. With the turn of the 21st century Turkey gradually began to follow a more active foreign policy in the Middle East, turning her face once again to the region in the wake of pressing problems such as international terrorism. In regards to Egypt, the Turkish government full heartedly supported the Revolution of 2011 in Egypt, and this was well received by Egypt. The honeymoon between the Muslim Brotherhood led government and the Turkish government that flowered the relations between the two countries did not last long, however. The Turkish Government strongly opposed the legitimacy of the Coup d'etat of 2013 in Egypt, and the relations between the two countries have been severed. While Egypt returned to its pro-revolutionary state with failed dreams of democratization the relations between Turkey and Egypt have been strained. This thesis examines the underlying causes of the changes and continuities in the Turkish-Egyptian relations in the wake of contemporary history.