Teknolojinin gemi kazalarının oluşumundaki yeri ve öneminin analizi

Abstract

Teknoloji ve onun getirmiş olduğu yenilikçi uygulamalar hayatı kolaylaştırmakta ve gemi adamlarının üzerindeki iş yükünü azaltmaktadır. Günümüz köprüüstlerinin eskiye oranla çok daha modern ve entegre seyir sistemleri barındırması sayesinde geminin sevki ve idaresi çok daha kolay bir hal almıştır. Fakat teknolojik cihazların işletiminde karşılaşılan uygunsuzluklar kazalara sebebiyet verebilmektedir. Bu çalışmada köprüüstü elektronik seyir cihazlarının kullanımı ile ilişkili insan faktörü kaynaklı hataların karaya oturma ve çatma/çatışma kazalarının oluşumundaki etkisi araştırılmıştır. Elektronik seyir cihazlarının kullanımı ile ilişkili hataların belirlenmesi bu hataların kendileri arasındaki ilişkisinin hiyerarşik olarak gösterilmesi, kazaların oluşumundaki etkisinin ortaya konulması ve bu cihazlar kaynaklı kaza oluşumlarının engellenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda 2000-2017 yılları arasında elektronik seyir yardımcısı kaza faktörü içeren 175 çatma/çatışma ve 115 karaya oturma kaza raporundan elde edilen uygunsuzluklar insan faktörleri analiz ve sınıflandırma sistemi (HFACS) metodu uyarınca nitel olarak sınıflandırılmıştır. Çalışmanın devamında Bayes ağı metoduyla uygunsuzluklar arası ilişkiler ve olasılıklar nicel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda elektronik seyir ekipmanlarının işletim hatası ve diğer kaza etkenlerinin sebeplerinin ve sonuçlarının bir arada olduğu kaza oluşum ağı elde edilmiştir. Bu kaza ağı teknolojik ekipmnaların kullanımında yaşanan işletim hatalarının nasıl kazaya sebep olduğunu özetler. Çalışma teknolojinin kullanımında yaşanan işletim hatası kaynaklı kazaların önlenmesi için tavsiye niteliğindedir.