Türk Boğazları'n da meydana gelen gemi kazalarının konumsal analizi ve değerlendirilmesi

Abstract

Türk Boğazları alternatifi olmayan önemli bir dar geçit yoludur. Alınan tüm tedbirlere rağmen Türk Boğazları'nda gemi kazaları oluşmaya devam etmektedir. Türk Boğazları'nda seyir emniyetinin sağlanabilmesi için kazaların yoğunlaştığı yerlerin belirlenmesi ve muhtemel nedenlerinin ortaya konması gerekir. Bu amaçla bu çalışmada 2003-2013 yıllarında Türk Boğazlar Sistemi'nde meydana gelen deniz kazalarının CBS metodu ile mekânsal yoğunluk analizi yapılmıştır. Bu çalışmada kazaların Türk Boğazlar Sistemi'nde boğaz içlerinde ve bekleme yerlerinde yoğunlaştığı görülmüştür. İstanbul Boğazı'nda çatma-çatışma kazaları Çanakkale Boğazı'na göre 9 kat daha fazla görünür. İstanbul Boğazı'nda hem çatma-çatışma hem de karaya oturma için kaza riski gece gündüze oranla yaklaşık 2 kat daha fazladır. Geceleyin kazalar özellikle Ahırkapı demir sahası bölgesinde yoğunlaşmaktadır. Yoğunlaşmanın nedenleri; demir yerlerindeki demirli teknelerin fazlalığı ve barındırdığı güverte ışıkları, bölgedeki çevre aydınlatmaları, güneyden seperasyonun karşı yönünden gelen demire inen tekneler, demirden kalkan kuzey yönünde boğaz girişi yapmak üzere ters istikamette seperesyona girecek tekneler, boğaz çıkışı yapıp demir yerine inecek tekneler, tek yönlü geçiş uygulamasından dolayı demir yerlerinde oluşan yığılma, drifte bekleyen tekneler olarak sıralanabilir.