Çeşitlilik merkezi GB Asya olan Lactucinae (Asteraceae) alttribusunun Türkiye odaklı biyosistematik revizyonu

Abstract

Bu çalışmada Güney Batı Asya (GB Asya) Lactucinae Cass. ex Dumort. (Asteraceae) üyeleri morfolojik ve moleküler ayrıca ülkemiz üyeleri palinolojik ve mikromorfolojik yönden incelenmiştir. Ülkemiz Lactucinae üyelerinin genişletilmiş betimleri, korolojik özellikleri, cins ve tür düzeyinde teşhis anahtarı oluşturularak Cicerbita Wallr., Lactuca L. ve Prenanthes L. olmak üzere üç cins altında yeniden düzenlenmiştir. Lactuca rechingeriana (Tuisl) N.Kilian & Greuter taksonu Cicerbita cinsine (C. rechingeriana (Tuisl) Coskunç & M.Guzel) taşınmıştır. Lactuca oyukludagensis (Parolly) N.Kilian & Parolly, L. fenzlii N.Kilian & Greuter'nin L. marschallii Stebbins L. bourgaei (Boiss.) Irish & N. Taylor'nin eşadı yapılmıştır. Lactuca acanthifolia (Willd.) Boiss., C. sonchifolia (Vis. & Pančić) Beauverd, L. dissecta D. Don ve L virosa L. 'nın ülkemizde yayılış göstermediği ortaya konulmuştur. L. eburnea (Rech. f.)'nın L. acanthifolia'nın eşadı olmayıp L. viminea (L.) J. & C. Presl.'nın bir alttürü olduğuna karar verilerek, L. viminea subsp. eburnea (Rech. f.) Coskunç. & M.Guzel olarak yeniden düzenlenmiştir. Palinolojik karakterlerden; polar ve ekvatoral eksen uzunluğunun ve amb çapının, makromorflolojik karakterlerden; dekurrent yapraklar, akende ikinci halkanın varlığı ve pedunkulun tüy örtüsü ve mikromorfolojik karakterlerden; aken yüzey şekli, papilla durumu ve karpopodiyum şeklinin önemli ayırıcı karakterler olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Lactucinae üyelerini ayırmada kullanılan morfolojik karakterlerin (dekurrent yapraklar hariç) homoplastik olduğu, nrITS ve cpDNA verilerinin Lactuciane üyelerini ayırmada etkili olduğu ve Lactucinae'nın monofiletik olduğu ortaya konulmuştur.