Bazı gıda koruyucu maddelerin model hayvan Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) larvalarında hemosit aracılı immün sistem üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada gıda koruyucu maddeler arasında yer alan sodyum benzoat (SB, E211), sodyum nitrat (SNa, E251) ve sodyum nitrit'in (SNi, E250) model organizma Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) larvaları üzerindeki immünülojik etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında değerlendirilen tüm parametrelerin analizlenmesinde böceğe ait son evre larvalar kullanıldı. Bu amaçla, SB, SNa ve SNi'ye ait ortalama letal dozlar larvalara zorla besleme (force feeding) yöntemi ile uygulandı. SB, SNa ve SNi ile zorla beslenen larvalarda toplam hemosit sayımları, prohemosit ve granülasit oranları azalırken, plazmatosit, sferülosit, oenosit oranları ile mitotik indekslerde artış olduğu gözlendi. Bununla birlikte, gıda koruyucu maddelerin kapsülleme ve melanizasyon hedefi olan Sephadex DEAE boncuklarında kapsül oluşumunu, melanizasyon tepkimelerini ve laminarin enjeksiyonu ile indüklenen nodül oluşumunu azalttığı tespit edildi. Ayrıca, gıda koruyucu maddelere bağlı olarak hemosit hücrelerinde yayılma kabiliyetleri azalırken apoptotik hücre oranlarında artış olduğu gözlendi. Nekrotik hücre oranlarında ise yalnızca SNi uygulamasına bağlı artış olduğu belirlendi. Bu araştırma, gıda koruyucu maddeler arasında yer alan SB, SNa ve SNi'nin model böcek G. mellonella larvalarında immünotoksik etkili olduğunu ve memeli türler yerine alternatif model olarak G. mellonella larvalarının kullanılabileceğini göstermektedir.