XVII. yüzyılın ilk yarısında Trabzon'da kölelik

Abstract

Geçmiş uygarlıkların neredeyse tümünde ve İslam topluluklarında kölelik sistemi uygulanmıştır. Bu minvalde kölelik sistemi 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar İslam Hukuku ile ilintili olarak Osmanlı imparatorluğunda da kendine yer bulmuştur. Şer'iyye sicilleri kölelik sistemi ve kölelerin Osmanlı toplum hayatındaki yerine dair epeyce zengin malzeme ihtiva etmektedir. Bu tezde şeri'yye sicillerine bağlı olarak XVII. yüzyılın ilk yarısında Trabzon Eyaletinde köleler çalışılmıştır. Bu tezde 1826/1827/1828/1829/1830 numaralı Trabzon Şeriyye sicilleri ana kaynak olarak kullanılmıştır. Bu siciller Hicri 1038-1054 ve miladi 1628-1644 yılları arasındaki kayıtları ihtiva etmektedir. Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde köleliğin tarihi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde 17. Yüzyılın ilk yarısında Trabzon'da köleliğin durumu üzerinde durulmuştur. Son bölümde ise kölelikle ilgili kayıtlar değişik başlıklar altında gruplandırılarak belirtilen yıllar içinde kölelerin toplum hayatındaki yerine ışık tutulmaya çalışılmıştır.

The slavery system had taken place almost in all past civilizations and in the Islamic communities. The slavery system was also used in the Ottoman Empire until the nineteenth century in accordance with the Islamic Law. Sharia court records have quite rich material about the slavery system and the situation of slaves in Ottoman society. In this thesis the records which involve with different aspects of slavery were studied concerning the province of Trabzon in the first half of the 17th century. In this study Trabzon Court Records Şeriyye Sicilleri numbered 1826/1827/1828/1829/1830 were used as the main source. The records consist of the registers between H. 1038- 1054/ AD1628-1644. The thesis consists of three parts in the first section the historical background of the slavery system was investigated. In the second part the slavery system in the first part of the 17th century in Trabzon city was researched. In the final part the records which involve with the every aspects of slavery life in Trabzon were grouped under different headings in order to throw lights into the place of slavery in the city of Trabzon in the given dates.