Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera, Chrysomelidae)'nın bir mikrosporidium patojeninin karakterizasyonu ve varlığı

Abstract

Patates bitkisi dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de önemli bir besin kaynağıdır. Zengin içeriği, birçok iklim koşuluna gösterdiği uyum ve çok çeşitli kullanım alanı ile en çok tercih edilen tarım ürünlerinden biridir. Bu nedenle ekonomik açıdan da kayda değer bir öneme sahiptir.Patates böceği, Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae), en önemli patates zararlılarından biridir. Bu zararlı ile mücadelede çoğunlukla kimyasal ilaçlar kullanılmaktadır. Uygulanan kimyasalların yan etkileri, zararlının kontrolünü gittikçe güçleştirmektedir. Hazırlanan bu çalışmada Leptinotarsa decemlineata'da enfeksiyon yapan bir mikrosporidium patojeninin karakterizasyonu ve varlığı ortaya konmuştur. Trabzon'un dört lokalitesinden (Akçaabat, Pelitli, Yeşiltepe ve Yomra) periyodik olarak toplanan L. decemlineata ergin ve larvaları disekte edilip ışık mikroskobu altında incelenmiştir ve mikrospor enfeksiyonuna rastlanmıştır. Elektron mikroskobu (TEM) çalışmaları sonucunda tespit edilen bu patojenin Nosema cinsine ait, Nosema leptinotarsae Lipa, 1968 (Dissociodihaplophasida: Nosematidae) olduğu belirlenmiştir. Patojenin sporları 4,54 ± 0,5 (n= 4809) µm × 2,46 ± 0,3 (n=4878) µm'dir. N. leptinotarsae enfeksiyonu bağırsakta, malpigi tüplerinde ve hemolenfte gözlenmiştir.Akçaabat'tan toplanan 248 larvanın 4'ünde (% 1,61), 271 erginin 28'inde (% 10,33), Pelitli'den toplanan 238 larvanın 5'inde (% 2,1), 146 erginin 7'sinde (% 4,79), Yeşiltepe'den toplanan 294 larvada hiç bulunmazken, 317 erginin 9'unda (% 2,83), Yomra'dan toplanan 206 larvanın 15'inde (% 7,28), 47 erginin 2'sinde (% 4,25) N. leptinotarsae enfeksiyonu kaydedilmiştir.Arazi çalışmaları sonucunda elde edilen erginler ile gerçekleştirilen mikrospor biyoassay deneyleri sonucunda % 62,8 oranında enfeksiyon tespit edilmiştir.