Stratejik insan kaynakları yönetimi - örgütsel performans ilişkisi ve Türkiye'nin büyük işletmelerinde yapılan bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı; uluslararası literatür çerçevesinde uygulamaları değerlendirerek Türkiye'nin en büyük 500 işletmesinde stratejik insan kaynakları yönetimi ? örgütsel performans ilişkisini ortaya koymaktır. Çalışma ulaştığı sonuçlarla Türkiye'deki stratejik insan kaynakları yönetimi literatürüne olduğu kadar işletmelerin insan kaynaklarıyla ilgili faaliyetlerine de katkı sağlayacaktır. Çalışmada stratejik insan kaynakları yönetimi çerçevesindeki başlıca yaklaşımlar olan insan sermayesi yaklaşımı, kaynak tabanlı yaklaşım, evrensel yaklaşım ve yapısal yaklaşımın temel varsayımları araştırma sonuçlarıyla ilişkilendirilmiş ve bu yaklaşımlar Türkiye'nin büyük işletmelerinden oluşan bir örneklemdeki stratejik insan kaynakları uygulamaları bütünüyle sınanmışlardır. Böylece bu yaklaşımların, Türkiye'deki geçerliliğine ilişkin ilginç sonuçlar ortaya konmuştur. Çalışmanın diğer bir önemli yönü örgütsel performansın ve insan sermayesi düzeyi ve nadirliğinin, tekliğinin algılamaya dayalı olarak ölçülmesidir.Bu çalışmada bir bütün olarak insan sermayesini temel bir rekabet üstünlüğü kaynağı olarak gören stratejik insan kaynakları yönetimi yaklaşımının Türkiye'nin büyük işletmelerinde örgütsel performansla pozitif ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İnsan sermayesi yaklaşımını ve kaynak tabanlı yaklaşımı destekleyecek şekilde; insan sermayesi düzeyi ve örgüte özgü, benzersiz insan sermayesi de algılanan örgütsel performansla ve stratejik insan kaynakları uygulamaları bütünüyle pozitif ilişkilidir. Bunun yanında, evrensel yaklaşımın temel varsayımlarına uygun olarak, uluslar arası literatürde performansla ilişkilendirildiği için stratejik insan kaynakları uygulaması olarak kabul edilen 16 uygulamadan 10'unun Türkiye'nin büyük işletmelerinde de örgütsel performansla pozitif ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Stratejik insan kaynakları uygulamaları arasındaki korelasyon yapısal yaklaşımı destekler niteliktedir. Araştırma sonuçları aynı zamanda, insan kaynakları biriminin yetkinliğinin stratejik insan kaynakları yönetiminin gerçekleştirilmesindeki önemini ortaya koymaktadır. Örgüt kültüründe belli unsurların varlığı da yine stratejik insan kaynakları uygulamaları bütünüyle ilişkilidir. Araştırma sonuçları genel olarak uluslar arası literatürde bu yöndeki birçok ampirik çalışmanın sonuçlarıyla tutarlıdır.

The purpose of this study is, to present the strategic human resource management ? organizational performance relationship in Turkey?s biggest 500 enterprises by evaluating the practices which are in the frame of international literature. The results of this study will contribute to the human resources activities of enterprises as well as the strategic human resources management literature in Turkey. In this study, the main principles of the basic approaches of strategic human resources; human capital approach, resource-based view, universalistic approach and structural approach were related to the results of the search and these approaches were tested with the strategic human resources management practices packet on a sample of big firms of Turkey. In this way, interesting results were presented about the validity of these approaches in Turkey. Another important part of the study is the measurement of organizational performance, and human capital level and uniqueness in the perceived way.In this study as a result it was reached that, the strategic human resources management approach which takes human capital as the basic source of the competitive advantage is positively related to organizational performance in Turkey?s big firms. As a support to human capital approach and resources-based view; human capital level, and the human capital uniqueness is positively related to perceived organizational performance and strategic human resources management activities packet. And, supporting the main principles of universalistic approach it was reached the result that, 10 strategic human resources practices which are in the 16 universally accepted strategic human resources management practice according to their relationship with organizational performance have positive correlation with the organizational performance in Turkish big enterprises. The correlation between strategic human resources activities supports the structural approach. Results of the search, also presents the critical role of the human resources department in the implementation of strategic human resources management. Also there is relationship between the contents of organizational culture and strategic human resources management as a whole. Results of the search are, generally, consistent with much of the empirical study?s result in the literature.