Bazı Lilium L. (Liliaceae) türlerinin karyotip analizleri

Abstract

Liliaceae familyasından olan Lilium L. (zambak) cinsi Ilıman Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da doğal olarak yayılış gösterir. Dünyada yaklaşık olarak 100'ün üzerinde tür ihtiva eder. Türkiye'de 10 takson ile temsil edilmektedir. Bu çalışmada, bu taksonlardan 4 tanesinin karyotip analizleri yapılmıştır. Karyotip analizleri yapılan taksonlar şunlardır: Lilium candidum L., L. martagon L., Lilium ciliatum P.H. Davis ve L. carniolicum subsp. ponticum (C. Koch) Davis & Henderson. Çalışmada kullanılan materyaller, Trabzon (Sürmene) ve Rize (İkizdere)'den 1996-1997 yılları arasında, Haziran ve Temmuz aylarında toplandı. Toplanan örnekler herbaryum teknikleri ile kurutuldu ve soğanları alındı. Her türe ait soğanlar oda sıcaklığında, özel olarak hazırlanan saksılarda çimlendirildi, kök uçları çıkarılarak Feulgen ile boyandı ve daimi preparatlar hazırlandı. Bu preparatlardan her türün kromozom sayısı, morfolojisi, ölçüleri, kol oranı ve sentromerin yeri belirlendi. Bu çalışma sonunda, incelenen bütün taksonların 2n=24 kromozomlu diploid türler oldukları bulundu. Bununla beraber, somatik kromozom sayıları aynı olmasına rağmen, kromozom morfolojilerinin farklı olduğu görüldü. Karyotiplerinin median, submedian, subterminal ve terminal kromozomlardan meydana geldiği tespit edildi.