Analitik ağ süreci yöntemiyle lojistik merkez yeri seçimi: Trabzon örneği

Abstract

Küreselleşme sürecinde yaşanan değişimin bir yansıması olarak, bazı kentler gerek sosyal gerekse ticari açıdan bulundukları bölgelerde ön plana çıkarken, lojistik altyapılarının aynı hızda gelişememesi sonucunda çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Özellikle kentsel yerleşim alanlarının çok hızlı genişlemesi, daha önce kent dışında bulunan lojistik faaliyet alanlarının kent içinde kalmasına ve kentsel trafiğin içinden çıkılmaz bir sorun haline gelmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda lojistik kümelenmelerin sağlıklı bir şekilde planlanabilmesi ve etkin bir koordinasyonun sağlanabilmesi amacıyla dünyanın pek çok bölgesinde kurulmuş olan lojistik merkezlerin benzerlerinin Türkiye'de de kurulması gündemdedir. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacı, Trabzon'da en uygun lojistik merkez yeri seçimi olarak belirlenmiştir. Kurulabilecek lojistik merkezin türü yer seçim kararını etkileyecektir düşüncesiyle ilk olarak herhangi bir bölgede kurulacak olan lojistik merkezin küresel, uluslararası, bölgesel ve yerel lojistik merkez türlerinden hangisine ait olacağını belirleyebilmek için kullanılacak olan lojistik merkez karar kriterleri bir model geliştirilerek tespit edilmiştir. Bu kriterlerin belirlenmesinde Delphi Tekniği kullanılmış ve geliştirilen model sonucunda Trabzon'da ?bölgesel? nitelikte bir lojistik merkez kurulabileceği sonucuna varılmıştır.Trabzon'da en uygun lojistik merkez yeri seçimi ise Analitik Ağ Süreci (AAS)- Fayda-Fırsat-Maliyet-Risk (BOCR) yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Trabzon'da lojistik merkezin kuruluş yerine ilişkin altı farklı alternatif çeşitli gruplarca dile getirilmektedir. Söz konusu alternatiflere ilişkin bilgiler bu çalışmada değerlendirilmek üzere çeşitli kamu kurum-kuruluşları ve ilgili kişilerden elde edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda altı alternatiften üçü çeşitli sebeplerle değerlendirme dışında bırakılmış ve A, B, C olmak üzere üç alternatif, lojistik merkez yeri seçiminde değerlendirmeye alınmıştır. AAS-BOCR uygulaması sonucunda A alternatifi, Trabzon için en uygun lojistik merkez yeri olarak belirlenmiştir.

As a reflection of the changes occurring in the process of globalization while some cities become more prominent in the regions which they located both social and commercial aspects are faced with various problems as a result of their logistics infrastructure can?t progress at the same level. In particular, logistics activity areas that previously located outside of the city to remain in the city and urban traffic is becoming a inextricable problem as a result of a very rapid expansion of urban residential areas. In this context, the establishment of logistics center similarities in Turkey, which were established in many parts of the world, is on the agenda to planning of logistics clusters in a healthy manner and in order to ensure effective coordination. In this direction, the main purpose of this study is the optimal site selection of logistic center in Trabzon. With the idea that logistics center type will affect the decision making of site selection, first of all a model has been developed to identify logistic center decision criteria for determining the type of establishment logistic center which called global, international, national and local. Delphi Technique was used for determining these criteria and as a result of the developed model it was concluded that regional logistic center can be established in Trabzon.Analytic Network Process (ANP) - Benefit- Opportunity- Costs and Risks (BOCR) has been used for the optimal logistic center site selection in Trabzon. Six different alternatives that relevant to establishment of logistics centers have been stated by various groups in Trabzon. Information related to the mentioned alternatives to be evaluated in this study were obtained from various public institutions and persons concerned. As a result of these evaluations, three of the six alternatives left out of the assessment for various reasons and the three alternatives as called A, B and C were evaluated in the selection of logistics center location. According to AAS-BOCR application result, A alternative has been identified as the most suitable logistics center location for Trabzon.