Artikülasyon eğitimine yönelik bilgisayar destekli öğretim materyalinin değerlendirilmesi

Abstract

Türkiye'de konuşma eğitimi alanında uzman yetiştiren akademik birimlerin sayısı oldukça sınırlıdır. Uluslararası literatür incelendiğinde konuşma eğitimi alanındaki çalışmaların uzmanlaşmış kadrolarla yürütüldüğü; bununla birlikte yaygın bir şekilde bilgisayar destekli eğitim uygulamalarından yararlanıldığı görülmektedir. Ancak Türkçe için geliştirilmiş bilgisayar destekli artikülasyon materyali bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, bilgisayar destekli materyalin farklı artikülasyon problemlerine sahip bireylerin artikülasyon problemlerini çözmedeki etkiliğini ortaya koymaktır. Materyal artikülasyon problemlerine sahip 6 öğrenci üzerinde 36 haftalık bir süreçte yürütülen özel durum çalışmalarıyla test edilmiştir. Öğrencilerin problemlerine yönelik geçmiş yaşantılarını belirlemek amacıyla kendilerine ve ebeveynlerine uygulanmak üzere anket çalışmaları yürütülmüştür. Bunun yanı sıra artikülasyon problemlerinin düzeltilmesine yönelik geliştirilen bilgisayar destekli materyalin etkisini derinlemesine gözleyebilmek için öğrenciler haftalık seanslarda takip edilmiştir. Bu süreçlerde tüm deneyimler kayıt altına alınmıştır. Öğrencilerin problemlerine yönelik belirlenmiş kelime ve cümlelerden oluşan kayıtlar bir konuşma eğitmeni, bir Türkçe Eğitimi, bir Özel Eğitim, üç Eğitim Bilimleri, üç Fen Bilimleri, iki Matematik Eğitimi, beş Bilgisayar Eğitimi olmak üzere on beş akademisyen tarafından izlenmiştir. Benzer şekilde bu kayıtlar on sekiz Türkçe Eğitimi, altmış bir Özel Eğitim, kırk iki Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, kırk bir Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği olmak üzere toplam 162 lisans öğrencisine izletilmiştir. Değerlendirmeciler kayıtları izleyerek/dinleyerek kendi algıları doğrultusunda problem yaşanan sesin kalitesindeki değişimi kendilerine dağıtılan gözlem formlarına ( 0' dan (zayıf) 100'e (çok kaliteli)) belirtmişlerdir. Ayrıca, akademisyenlerin ve konuşma eğitmeninin yapılandırılmamış mülakat yöntemi ile görüşleri alınmıştır. Bir diğer veri kaynağı da çalışmanın örneklemini oluşturan öğrencilerle yürütülen mülakatlardır. Bu farklı kaynaklardan elde edilen veriler üçgenleme yöntemiyle karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Yapılan tüm çalışmalar göstermiştir ki, öğrenciler materyali kullanarak problemlerinin üstesinden gelme yolunda önemli adımlar atmıştır.