Amerikan Belgelerine Göre Birinci Dünya Savaşı Sırasında Osmanlı Devleti'nde Para Politikası ve Bu Doğrultuda Yapılan Düzenlemeler

Abstract

20. yüzyılın ilk çeyreği Osmanlı Devleti için hem askerî hem de ekonomik açıdan oldukça sıkıntılı bir dönem olmuştur. Uzun süren savaşlar dolayısıyla harcamaların artması bu süreçte para ile ilgili politikaları önemli hâle getirmiştir. Bu doğrultuda Birinci Dünya Savaşı’nın finansmanını sağlamak üzere Osmanlı Devleti’nde üçüncü kez kaime (evrak-ı nakdiye) piyasaya sürülmüş ancak kaime uygulamasına para düzeni ile ilgili mevcut sorunlar da eklenince sistem adeta içinden çıkılamaz bir duruma gelmiştir. Bu nedenle bir takım düzenlemeler yapılması zorunlu olmuştur. Bu çalışmada Birinci Dünya Savaşı sırasındaki para politikaları, bu politikayı etkileyen faktörler ve para sisteminde yapılan düzenlemeler konu edinilmiştir. Bu doğrultuda Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleştirilen kaime uygulaması, 1916 yılında Tevhid-i Meskûkât Kanunu’nun çıkarılması ve 1917 yılında Kambiyo Muamelat-ı Merkez Komisyonu’nun kurulması ve uygulamadaki etkileri ABD Milli Arşivi (NARA)’ndeki belgeler ışığında izah edilmiştir.