Türkiye'de enflasyonist beklentilerin rasyonellik ve yakın rasyonelliğinin testi

Abstract

Bu çalışma, son dönemlerde egemen görüş olan yeni klasik okulun ?Rasyonellik? ve yeni Keynesyen okulun ?Yakın Rasyonellik? varsayımlarının günümüz ekonomilerinde ve gerçek hayatta geçerli olup olmadığının beklenti anketleri ve ekonometrik testler vasıtasıyla araştırılmasını amaçlamaktadır.Çalışmada, 1992-2009 ve alt dönemleri için, üç farklı beklenti anketi ve bazı makroekonomik değişkenler kullanılmıştır. Öncelikle, beklentilerin rasyonel olup olmadığı varyans sınır testi, yansızlık, zayıf ve güçlü etkinlik regresyon testleri kullanılarak araştırılmıştır. Bununla birlikte, Bryan-Palmqvist (2005)'ın kullanmış oldukları yöntemler esas alınarak bireylerin beklentilerinde yakın rasyonalitenin bulunup bulunmadığı incelenmiştir.Sonuçlar, Türkiye'de bireylerin cari ay ve iki ay sonrası beklentilerinin rasyonelken, on iki ay sonrası beklentilerinin yakın rasyonel olduğunu göstermiştir. 2002 sonrası dönemde, beklenti testleri daha güvenilir sonuçlar sergilemiştir. Beklenti dönemi uzadıkça rasyonellik azalmaktadır. Tam rasyonellik testi sonuçları, uzun dönemde yapılan ve rasyonel olmayan tahmin hatalarının devam eden zaman sürecinde düzeltilmesiyle tahminlerin daha rasyonel hale geldiğini göstermiştir.

This study aimed to determine that whether or not the hypothesis of ?Near Rationality? of new Keynesian school and ?Rationality? of the new classic school that is recently prevailing thought in currently valid in contemporaneous economies and practice by means of surveys of expectation and econometric tests.In the study, for the period and sub-period of 1992-2009, it is used three different surveys of expectation and some macroeconomic variables. Firstly, it is investigated that whether or not expectation is rational using weak and strong rationality tests. Besides, this study considered models of BRYAN-PALMQVIST (2005) and examined that there is near rationality in individual expectation.Results showed that while individuals have got rational expectation in current month and two months later in Turkey, individual?s twelve month later expectations are near rational. After year 2002, expectation tests performed more robust results. The expectation horizon the more extended, the rationality the more low. The test results of full rationality showed that agents have not rational forecast in the long run, but in dynamic process the forecast is more rational with revising errors.