Enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisi: Literatür ve uygulama

Abstract

Enflasyonun ekonomik büyümeyi ne yönde etkilediği konusu uzun zamandan beri makro iktisat literatüründe tartışılmaktadır. Keynesyen ve Yapısalcı ekole mensup bazı iktisatçılar, enflasyonun ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediğini ileri sürmüşlerdir. Ancak, yapılan ampirik çalışmalarda bu konuda net bir ilişki ortaya konulamamıştır. Elde edilen bulgular sadece gözlemsel verilere dayandırılmıştır. Günümüzde genel kabul gören görüş ise, uzun dönemde, enflasyonun ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilediği şeklindedir. Çünkü enflasyon, özellikle de yüksek ve istikrarlı olmayan enflasyon, gelecekteki fiyat seviyesinin ne olacağı ile ilgili bir belirsizlik yaratmakta ve bu belirsizlik yeni yatırımları caydırmak suretiyle ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma, enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisini, gelişmiş, gelişmekte olan ve bireysel ülke (Türkiye) örneği için test etmektedir. Çalışmada, Grimes (1991)'in, enflasyonun ekonomik büyüme üzerindeki kısa ve uzun dönemli etkilerini bir arada test etmeye yarayan modeli esas alınmıştır. Ancak, sadece gelişmiş 21 ülkeyi inceleyen Grimes (1991)'den farklı olarak, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye örneği için enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisi analiz edilmiştir. Çalışmada, 72 ülke ele alınmıştır. Bu ülkelerin 23 tanesi gelişmiş ve 49 tanesi gelişmekte olan ülkedir. Enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisinin testinde üç yaklaşımdan hareket edilmiştir: a) Yatay-kesit analiz b) Panel veri analizi c) Zaman serisi analizi. Her üç analizden elde edilen bulguya göre, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde enflasyon ekonomik büyümeyi uzun dönemde negatif yönde etkilemektedir. Bu sonuç, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin birlikte ya da ayrı ayrı ele alınması durumlarında dahi değişmemektedir. Ayrıca Türkiye'de ele alman dönem içerisinde, enflasyon ve enflasyon belirsizliğinin ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ancak uzun dönemde, enflasyon belirsizliğinin ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkisi enflasyona kıyasla çok daha fazladır. Bu nedenle, Türkiye'de ekonomik büyümenin arttırılabilmesi ve sürdürülebilir bir büyümenin gerçekleştirilebilmesi için yüksek enflasyonun ortaya çıkardığı orta ve uzun dönemli belirsizliklerin mutlaka ortadan kaldırılması gerekmektedir

In which way inflation influences economic growth has been discussing in the macro economics literature for a long time. According to economists from Keynesian and Structural schools inflation influence economic growth in a positive way. However, empirical studies conducted on this issue could not reveal clear results. Obtained results depended only on observational data. The widely accepted approach today is that in the long-run inflation influences economic growth in a negative way, because inflation, especially high and unstable inflation, causes uncertainty about price level in the future and this uncertainty influences economic growth negatively through discouraging new investments. This study examines the relationship between inflation and economic growth in developed, developing countries and the case of Turkey. This study based on Grimes's (1991) model that enables to analyze the short and long-run impacts of inflation on economic growth. However, different from Grimes, who examined only 21 developed countries, in this study the relationship between inflation and economic growth is analyzed for developed, developing countries and the case of Turkey. This study investigated 72 countries. 23 of these countries are developed and the remaining 49 are developing countries. While testing the relationship between inflation and economic growth, three different econometric methods were employed, a) Cross-section analysis b) Panel data analysis c) Time series analysis. According to the results of all three analyses, both in developed and developing countries inflation influenced economic growth in a negative way. This result is consistent even if the developed and the developing countries were investigated together or separately. Furthermore, the results showed that in Turkey for the investigated period, inflation and uncertainty in inflation influenced economic growth negatively. However, in the long-run, the negative impact of uncertainty in inflation on economic growth was much greater compared to the impact of the inflation alone. Because of this, in order to increase economic growth and to keep it continuous, middle and long- run uncertainties due to high inflation should be absolutely eliminated.