Çekirdek enflasyon: Kavram, literatür ve uygulama

Abstract

Günümüzde, bir çok merkez bankası enflasyonu kontrol altına almak amacıyla daha etkin politikalar uygulamaktadır. Bu politikaların orijininde ise enflasyon hedeflemesi yer almaktadır. Enflasyon hedeflemesindeki ana düşünce para politikasının sayısal bir enflasyon oranına göre yönlendirilmesidir. Eğer öngörülen enflasyon oranı hedeflenen oranın altında (üstünde) ise, merkez bankasının genişletici (daraltıcı) para politikası uygulaması olasıdır. Dolayısıyla, enflasyon hedeflemesi, para politikası uygulaması ve değerlendirmesi için güvenilir bir enflasyon ölçüsüne ihtiyaç duymaktadır. Ancak genel enflasyon oranı bazı nedenlerden dolayı hatalar taşımaktadır. Bu hatalardan bir tanesi gürültü ya da geçici etkiler olarak ifade edilen ve genellikle etkisi geçici olan arz şoklarının enflasyon ölçümünde yer almasından kaynaklanmaktadır. Bu hataların giderilmesine yönelik ve enflasyonun trend değerini ya da daha kalıcı kısmını ifade eden bir enflasyon ölçüsünün son dönemlerde sıklıkla kullanıldığını görmekteyiz. Çekirdek enflasyon olarak ifade edilen bu ölçü, literatürde çok farklı tekniklerin kullanılmasıyla elde edilmekte, ancak bu farklı teknikler genel olarak enflasyonu geçici etkileyen arz şoklarının etkilerini gidermeye çalışmaktadır. Bu çalışma; literatürdeki çekirdek enflasyon yaklaşımlarının tanıtılmasını, Türkiye ekonomisi için alternatif çekirdek enflasyon ölçülerinin elde edilmesini ve elde edilen ölçüler arasında en iyi performans gösterenin belirlenmesini amaçlamıştır. Çalışmada istatistiksel yöntemler vasıtasıyla on üç çekirdek enflasyon ölçüsü elde edilmiştir. Elde edilen ölçüler arasında en iyi olanın tespit edilmesi amacıyla istatistiksel ve ekonometrik yöntemler kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, dışlama ölçülerinin daha başarılı sonuçlar verdiğini göstermiştir. Dışlama ölçüleri içerisinde ise gıda ve enerji fiyatlarının dışlandığı ölçünün daha başarılı olduğu tespit edilmiştir.

Nowadays, many central banks have applied more efficient policies to control the inflation. Inflation targeting regimes have been in the origin of these policies. The main idea of inflation targetting is that monetary policy is directed acording to a numerical inflation target. If the future path of inflation is over (below) the target, central bank should apply a tight(expansionary) monetary policiy. So, inflation targetting needs credible inflation measure for evaluation and aplication of monetary policy. However, headline inflation has some problems to do this. One of them is known noise related to supply shocks whose effect on inflation is temporary. Over last decade, it is used a measure of inflation,"core inflation", which is expressed as trend rate or more durable part of headline inflation to remove noise from inflation. In the literature, there are many alternatives to the measure core inflation. But all of them aim to remove supply shocks from headline inflation and to give more durable part of it. This paper aims to explore different interpretions of core inflation, to calculate alternative measures of core inflation for Turkish economy and to determine the best measure among them. In this study, it has been computed thirteen core inflation measures according to statistical approach. It has been used statistical and econometric methods to determine the best one among them. Acording the findings, excluding approach is given the more succesful results. Among the excluding approach, excluding food and oil price measures which is called traditional approach, has showed best performance.