Facebook alım ve satım gruplarında güven oluşumu: Karadeniz Teknik Üniversitesi örneği

Abstract

Facebook alım ve satım gruplarının kullanıcıları tarafından alışveriş ve özellikle ikinci el ürünlerini elden çıkarmak için kullanılması yaygınlaşmıştır. Bu gruplar üniversite öğrencileri tarafından da üniversitelerin çevresinde oluşturulmakta ve uygun fiyatlı ürünleri temin etmek için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin kullandıkları Facebook alım ve satım gruplarında alıcılar ve satıcılar arasında güven oluşumunu açıklamaktır. Konuyla ilgili literatürden yola çıkarak, bu araştırma eğilimli güven (Güven duruşu ve İnsanlığa inanç), kurumsal güven (Yapısal güvenceler ve Durumsal normallık-Algılanan benzerlik), bilişsel işlemi (Mesaj kalıplaştırma), ön-güven (Güven inancı ve Güven niyeti) arasındaki ilişkileri incelemeye almıştır. Bu faktörlere dayalı kolayda örneklem yöntemiyle 228 Karadeniz Teknik Üniversitesi öğrencisinden bir çevrimiçi anketle veri toplanmış ve bir yapısal model ampirik olarak test edilmiştir. Analiz sürecinde doğurlayıcı ve açıklayıcı faktör analızlarla araştırma ölçüm modelinin güvenilirliği ve geçerliliği tespit edildikten sonra bir yapısal eşitlik model analiziyle araştırma hiotezleri test edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Facebook alım ve satım gruplar bağlamında kişiler arası algılanan benzerlik, güven oluşumunu tamamen ve yapısal güvenceler ve eğilimli güven ve kısmen güven oluşumunu etkilemektedir. Mesaj kalıplaştırmasının ise alıcı ve satıcı arasında oluşan güven üzerinde anlamlı etkisi olduğu bulunamamıştır.

Facebook buy and sell groups have been widely used by its users for shopping, specially selling-off members' second-hand products. Such groups are also created and used by university students around the universities to provide affordable products. This study aims to explain the formation of trust between buyers and sellers in Facebook buy and sell groups used by students. Based on prior literature this study explores the relationship among dispositional trust (Trusting Stance, Trust in Humanity), institutional trust (Structural Assurance, Perceived Similarity as Situation Normality), cognitive process (Message stereotyping) and initial trust (Trusting Belief, Trusting İntention). Data collected from 228 students of Karadeniz Teknik University, using an online questioner and convenience sampling and a structural model was empirically tested. After reliability and validity of the measurement model had tested applying exploratory and confirmatory factor analysis, the research hypothesis was tested using structural equation modeling. Based on the research results, perceived similarity found to be completely, and structural assurance and dispositional trust partially affecting trust formation between buyer and seller of Facebook buy and sell groups. Message stereotyping found to have no significant effect on trust formation between buyer and seller in the context of Facebook Buy and Sell groups.