Değirmendere havzasında bazı kirleticilerin düzeyleri ve ortama etkileri

Abstract

Çalışmada, Trabzon il sınırları içerisinde bulunan Değirmendere havzasındaki bazı işletmelerin atık sularının dereye olan etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla Değirmendere' ye atık su deşarj eden beş işletmeden alınan atık sular ile dere üzerinde belirlenen üç istasyondan alınan su örneklerinde fizikokimyasal parametreler (sıcaklık, pH, askıda katı madde) ve kimyasal oksijen ihtiyacı, sülfat, krom, yağ ve gres tayinleri yapılmıştır. Ayrıca zehirlilik seyreltme faktörü de tespit edilmiştir. Araştırma süresince dere suyunda ölçülen fizikokimyasal parametrelerden sıcaklık 2 - 15 °C, pH 6.4 - 7.0, askıda katı madde 4 - 404 mg/L olarak belirlenmiştir. Bunun yanında kimyasal oksijen ihtiyacı 24 - 127 mg/L, sülfat 20 - 71 mg/L, krom 0.0022 - 0.0196 mg/L, yağ ve gres 4.4 - 16.2 mg/L değerleri arasında değiştiği tespit edilmiştir. Tesis atık sularında ise bu değerler ; sıcaklık 11 - 89 °C, pH 6.4 - 9.4, askıda katı madde 181 - 16200 mg/L, kimyasal oksijen ihtiyacı 60-818 mg/L, sülfat 44 - 78 mg/L, krom 0.0172 - 0.7222 mg/L, yağ ve gres ise 4 - 16.3 mg/L' ye ulaşmıştır. Araştırma boyunca deşarj noktasında ölçülen değerler, dere suyu istasyonlarında ölçülen değerlerden daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca dere suyunda ölçülen parametreler zamana bağlı olarak sıcaklık hariç farklılık göstermemiştir. Bu bulgular ışığında Değirmendere' de bulunan endüstriyel kuruluşların dereye direkt bıraktığı atık sularla havzayı etkilediği belirlenmiştir.