Doğu Karadeniz ekosistemindeki hamsi (Engraulis encrasicolus L. 1758) ve istavrit (Trachurus mediterraneus) balıklarının biyoekolojik özellikleri üzerine bir araştırma

Abstract

Türk balıkçılık sektöründe önemli bir ekonomik yeri olan ve pelajik ortamda yaşayan Karadeniz hamsisi (Engraulis encrasicolus, L.1758) ve İstavritinin (Trachurus mediterraneus) beslenme ekolojilerinin temel kavramları, stok yapılan ve cinsi olgunluğa erişme boylan araştırılmıştır. Araştırma bulguları; stok yapısı, cinsi olgunluğa erişme boyu, büyüme, ölüm oranlan, kondisyon faktörleri, ürün/yenilenme ilişkisi, VPA analizi, beslenme ekolojisi, hamsi ve istavrit preylerinin dominantlık ve çeşitliliği konularını içermektedir. Araştırma periyodu boyunca (1996-1997) elde edilen verilerde istavrit için maksimum boy 17.8 cm ve minimum boy 6.3 cm olarak tespit edilmiştir. Bununla beraber her yaş grubuna ait ortalama boylar sırası ile 8.61 cm (0+), 10.49 cm (1+), 13.56 cm (2+) ve 15.59 cm (3+) olarak tespit edilmiştir. Hamsilerde maksimum boy 13.5 cm ve minimum boy 6.2 cm olarak tespit edilmiştir. Bununla beraber her yaş grubuna ait ortalama boylar sırası ile 7.93 cm (0+), 9.99 cm (1+) ve 12.13 cm (2+) olarak tespit edilmiştir. Araştırmada istavritin boy-ağırlık ilişkisi; W= 0.0108*L298, hamsininin boy- ağırlık ilişkisi ise; W= 0.00569*L7 "7 olarak belirlenmiştir. Yapılan çalışmada dişi istavritlerin yaklaşık olarak 12 cm (Ls(): 12.12 ± 0.234) boyda, erkek bireylerin ise 13 cm (Lso: 13.32 ± 1.06) boyda cinsi olgunluğa eriştikleri saptanmıştır. Aynı çalışma hamsilere uygulandığında, dişi bireylerin yaklaşık 9.3 cm (L50: 9.3 ± 0.017), erkek bireylerin ise 8.9 cm (L50: 8.9 ± 1.66) boyda cinsi olgunluğa eriştiği bulunmuştur. Hamsi ve istavritlerin beslendiği preylerin büyük bir çoğunluğunu (yaklaşık % 95) calanoid copepodlar oluşturmaktadır. Bundan dolayı aynı pelajik su kolonunda yaşayan bu iki tür arasında bir besin rekabetinin olabileceği düşünülmektedir.