Çocuk dostu kentleşme girişimi ve Türkiye'de çocuk dostu kentler

Abstract

Kent birbirinden farklı birçok grubu içinde barındıran karmaşık ve toplumsal bir sistemdir. Şüphesiz ki kentsel mekân içerisinde çocuklar asla azımsanamayacak bir çoğunluktadır. 1989 yılında imzalanan Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin de olumlu etkisiyle çocuklara uluslararası boyutta yasal haklar verilmiş, yaklaşık 190 ülke bu sözleşmeyi onaylamıştır. UNICEF Genel Direktörü Carol Bellamy bu konuda "Bir yüzyıl, çocukların hiçbir hakka sahip olmamalarıyla başlayıp, çocukların en güçlü kanuni araçlar yoluyla onların haklarını sadece tanımakla değil korumakla da sonlanmaktadır." demiştir. Birçok çocuk giderek artan küreselleşme ve teknolojinin etkisiyle geçmiş yıllara göre daha iyi imkanlara sahipken; bu çalışmada da verilerle desteklendiği gibi birçok çocuk temiz su, yiyecek, eğitim ve sağlık gibi temel gereksinimlerinin giderilmesinden dahi yoksun durumdadır. Gerek yerel ve ulusal gerek uluslararası program ve projelerle çocuğa kent içinde verilen haklar arttırılmalı, çocuk kentin diğer aktörleriyle eşit haklara sahip olmalı, çocukların taleplerine ve ihtiyaçlarına uygun imkân ve alanlar yaratılmalıdır. Her çocuk güvenli ve temiz bir çevrede büyümeyi hak etmektedir. Özellikle Türkiye gibi ulusal bir çocuk politikasından yoksun ülkelerde bunu sağlamak için yerel yönetimlere ve topluma büyük görev düşmektedir. 1996 yılında Habitat-II konferansı sonucunda alınan kararlar doğrultusunda 'kentlerin herkes için daha iyi hale getirilmesi' ve bunun uzantısı olarak da çevrenin çocuklar için daha yaşanılabilir kılınması amaçlanmıştır. Bunun için yapılan uygulamalardan en önde geleni Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin vücut bulmuş hali olarak kabul edilen Çocuk Dostu Kentleşme Girişimi'dir. Çocuk ve kent ilişkisi bağlamında ele alınan konulardan görece yeni olan Çocuk Dostu Kentleşme kavramının ele alındığı bu çalışmada çocuk dostu kentleşme girişimini ortaya çıkaran nedenlere, hedeflerine, ölçütlerine, gelişim sürecine yer verilmiş ve girişim Türkiye üzerinden örneklendirilmiştir.

A city is a complex and social system that includes many different groups. There is no doubt that children are in a large majority in the urban space. Thanks to the positive effect of the Convention on the Rights of the Child signed in 1989, legal rights were granted to children internationally, and approximately 190 countries ratified this convention. About this, Executive Director of UNICEF said that "A century that began with children having virtually no rights is ending with cildren having the most powerful legal instrument that not only recognizes but protects their human rights." With the impact of increasing globalization and technology, many children have very good opportunities compared to the previous years. On the contrary, in this study as supported by the data, too many children in different countries lack even basic needs such as clean water, food, education and health. Local, national and international programs and projects should increase the rights to give the child in the city. The child should have equal rights with other actors of the city. Opportunities and spaces should be created in accordance with the demands and needs of the children. Every child deserves to grow up in a safe and clean environment. Especially in the empty of a national child policy like Turkey, local governments and society have a important mission to ensure this. In accordence with the decisions taken at the Habitat-II Conference in 1996, it was aimed "better cities for everyone" and as an extension of this, better cities for children. The most important of these practices is the Child Friendly Cities Initiative, which is accepted as the embodiment of the Convention on the Rights of the Child. This study deals with the concept of Child Friendly Cities İnitiative and includes the leading causes of child friendly cities initiatives, objectives, criteria, development process and initiative exemplified via Turkey.