Türk siyasal kültüründe devlet algısı ve Türkiye'de "liberal" siyasal partilerin devlete bakışı: Demokrat Parti ve Anavatan Partisi örneği

Abstract

Türk siyasal kültüründe devletin çok önemli bir role sahip olduğu sıklıkla ifade edilmektedir. Bu bağlamda, genellikle milleti devlete feda eden bir anlayışın ve devletin başlı başına amaç olduğu bir perspektifin hâkim olduğundan bahsedilmektedir. Bunun yanında, Türk siyasal kültüründe, cılız da olsa bireyci söylemden yola çıkan ve küçük devleti savunan liberal bir perspektifin varlığını fark etmek de önemlidir. Böyle zıt iki olgunun varlık gösterdiği bir toplumda, bu iki gerçekliğin birbirini ne şekilde etkilediği ise önemli bir tartışma konusudur. Bu çalışma temel olarak bu sorunsal üzerine odaklanmıştır. Tezin amacı, Türk siyasal hayatında kendisini liberal olarak tanımlayan siyasal partilerin vizyon ve misyonlarını yansıtan parti programlarında, devleti ne şekilde algıladıklarını, Türk toplumundaki aşkın devlet anlayışı bağlamında ele almaktır. Bu anlamda değerlendirmelerin yapılacağı örnekler olarak Demokrat Parti ve Anavatan Partisi seçilmiştir. Bu partilerin parti programlarında, devlet anlayışına yönelik bilgiler veren; yeni bir anlayış ortaya koyan veya geleneksel devlet anlayışına yakın unsurları içeren maddeler incelenmiştir. DP ve ANAP parti programlarında yer alan ifadelerle beraber, önemli bir bilgi kaynağı olan partilerin uygulamaları da yapılan analizlerin önemli bir yönünü teşkil etmiştir. Bu çalışma araştırma konusu olan siyasal partilerin (DP ve ANAP) devlete bakışlarını, liberal değerlerle ilişkilerini ve geleneksel devlet algısı karşısındaki durum ve tutumlarını ortaya koymaktadır.

The state plays a very important role in understanding the Turkish political culture. It is often stated that the state has a very important role in Turkish political culture. İn this context, ıt is often mentioned that the state has come before the nation and that the state is the aim. It is also important to recognize the presence of liberalism in the Turkish political culture that defends the individualism and the small state, ıf at all. It is a matter of debate about how they affect each other in society where two opposite phenomena exist. This work is mainly focused on this problem. The thesis aims to examine how the state perceives the state in the party programs that reflect the vision and missions of the political parties that define itself as liberal in the Turkish political life in the context of the transcendent state understanding in the Turkish society. DP and ANAP were selected as examples of the evaluations to be carried out in this sence. İn these parties' party programs materials which reveal a new understanding giving information about the state understanding or elements which are close to the traditional state understanding are examined. This study reveals how the political parties (DP and ANAP) are concerned with the state, their relations with liberal values and their situation and attitudes towards traditional state perception