Tüketilen enerji bakımından karayolları ve raylısistemlerin kıyaslanması: Ankara örneği

Abstract

Kentleşmenin artışıyla beraber pek çok yerleşim bölgesinde ulaştırma arzına cevap vermenin yetersiz kalması önemli sorunlar arasında yer almaktadır. Bu sorun karşısında çözüm yolu olarak oldukça önemli bir yere sahip olan kent içi toplu taşıma konusuna ve bu konuda raylı sistemlerin yeri ve önemine yer verilmiştir. Raylı sistemlerin önemi somut örneklerle belirli bir bölge üzerinden anlatılmıştır. Nüfus yoğunluğu hesaplanan belli mesafelerde enerji tahmini üzerinde durulmuştur. Çalışma kapsamında Ankara ili örnek olarak seçilmiş olup toplu taşımada faaliyet gösteren Kızılay- Çayyolu Metrosu (M2 hattı) üzerinde çalışma yapılmıştır. Bu güzergâh üzerinde karayolu ile raylı sistem karşılaştırması yapılarak taşıma maliyeti ve diğer yönlerden ciddi farkların olduğu görülmüştür. Tez kapsamında M2 hattının şehir içi trafik akışına katkıları araştırılmıştır. Raylı sistemlerin hem trafik sorununa çözüm olması hem de enerji tüketimi bakımından sahip olduğu avantajları uygulama örneği üzerinden anlatılmıştır. Bu avantajlar arasında çevreye, ülke ekonomisine, bireylerin sosyal ve kültürel hayatına kattığı faydalar ele alınmıştır. Bu bağlamda tükettiği enerjinin bağımlı olduğu belli değişkenler tespit edilerek Eviews paket programı ile aralarındaki ilişki saptanmıştır. Böylelikle elde edilen denklemin nüfus yoğunluğu hesaplanan (tahmin edilen) belli mesafeler için tüketilecek enerji tahmininin yapılmasında yol gösterici olduğu ortaya konmuştur. Yeni yapılacak raylı sistem inşaatlarının fayda maliyet analizlerine dayandırılması gerekliliği üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: Raylı Sistemler, Toplu Taşıma Sistemleri, Karayolları ve Raylı Sistemlerin Karşılaştırılması.