Aile işletmelerinde kültürün iç girişimcilik eğilimi üzerindeki etkisi: Trabzon ili örneği

Abstract

Aile işletmeleri başarılı bir şekilde kurulduktan sonra, çoğu kurucu- girişimcinin girişimci kişiliğini kaybettiği görülür. Bu sebeple bir sonraki nesil de işletmeyi yerleşik geleneklere ve temel değerlere uygun olarak yönetir. Kurulu ve olgun işletmeler için iç girişimcilik kavramı yenilenme, esneklik ve değişime ayak uydurmalarını sağlayıp daha fazla büyümelerine olanak verecek bir yol olarak görülür. Bu sebeple iç girişimcilik kavramı, aile işletmelerinin çevrelerindeki fırsatları değerlendirip piyasadaki varlıklarını devam ettirebilmeleri açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışma kapsamında Trabzon'da faaliyet gösteren aile işletmelerinin kültür tipleri ve iç girişimcilik düzeyleri belirlenip, işletmelerin kültür tipleri ile iç girişimcilik düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Bu çalışma, çalışmanın amacına uygun olarak nicel araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Elde edilen verilerin incelenmesi için korelasyon ve regresyon analizlerinden faydalanılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, zıt eğilimler içerisinde olan kültür tipleri iç girişimcilik eğilimi göstermiştir. Diğer bir ifade ile araştırma örnekleminde yer alan aile işletmeleri, kültür tipleri farklılık göstermesine rağmen iç girişimcilik eğilimi içerisinde çıkmışlardır.

After having established their family businesses successfully, most of the founder entrepreneurs, generally appear to fail to maintain their entrepreneurial identity (business acumen, personality, and traits). They seem to falter, wane and lose it eventually. For this reason, the next generations too subsequently manage the business in conformity with the established and inherited organizational traditions, customs and basic values. For well- established and mature enterprises, intrapreneurship concept is regarded as a way of providing renewal and innovation, flexibility, and adaptation to changes (in the broader and fast changing consumer world, preferences and fashion), and thus enabling further growth, development and expansion. For this reason, intrapreneurship concept carries a great deal of importance and weight in terms of helping family businesses to seize on the opportunities available in the surrounding business and commercial environment, in terms of enabling them to continue to maintain their presence/ existence in the market place. Within the scope of this study, the cultural types and intrapreneurial levels of family enterprises operating in Trabzon urban area have been identified, and investigations have been carried out to ascertain if there is a close relationship between the two aspects of the firms (between their cultural types and intrapreneurial levels of the enterprises). This study, has been conducted by the use of 'quantitative' method of investigation, in pursuant of its purposes, and relevant to its broader aims. As a means of data collection (gathering) direct survey of a representative large group of identified firms has been conducted to determine their internal structures and characteristics. For the examination of the data/information obtained, extensive use of 'correlation and regression analysis' has been made. According to the findings and conclusions of this study, a positive relation has been identified to exist between organizational culture and intrapreneurial aptitude (tendency, leaning, disposition, propensity); and some of business cultural types have demonstrated intrapreneurial tendencies at certain levels. In other words, variety of family businesses situated within our research domain, despite showing marked diversity and differences (dissimilarities) in their organizational cultural types, demonstrated a fair degree of intrapreneurial aptitude and inclination, (leanings).