Kurumsallaşma ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi örneği

Abstract

Günümüzde işletme ve organizasyonların ekonomik dalgalanmalar, teknolojik gelişmeler ve değişen müşteri talepleri nedeniyle gittikçe karmaşıklaşan çevre ve rekabet ortamı içerisinde ayakta kalabilmeleri için kurumsallaşmış bir yönetime ve etkin bir iç kontrol sistemine sahip olmaları beklenmektedir. Kurumsallaşmayı yakalamış demokratik ve katılımcı bir anlayışla yönetilen kurumlar, kurumsallaşmanın günümüz çalışan ve müşteri beklentilerine cevap verebilecek öğeleri ve göstergeleri sayesinde amaç ve hedeflerine ulaşabilmektedirler. Eski yönetim modellerinin yerini alan kurumsal yönetim, işletmeleri sadece kâr amacı güden organizasyonlar olmalarının yanısıra çalışan ve hizmet alan memnuniyetinin önemsendiği kurumlara dönüştürmüştür. Son yıllarda, kurumsallaşma ve iç kontrol sisteminin, özel sektörde faaliyet gösteren kurumlar kadar devlet kurumlarının da çalışan motivasyonunu sağlayarak amaç ve hedeflerine ulaşabilmeleri ve varlıklarını sürdürebilmeleri için son derece önemli olduğu anlaşılmaktadır. Buradan yola çıkılarak bu çalışmada Karadeniz Teknik Üniversitesi kurumu düzeyinde kurumsallaşma ve iç kontrol sistemi odaklı bir araştırma yapılarak bu kavramların aralarında bir ilişki olup olmadığı ile kurumdaki etkinlikleri belirlenmek istenmiştir. Bunun için Üniversite bünyesine bağlı birimlerin bütçe ve faaliyet durumları araştırılmış ve kurum statüsünde olan 38 birim tespit edilmiştir. Bunlardan 37 birim yöneticisinin her birine nicel bir yöntem olan anket yöntemi uygulanarak tam sayım araştırması yapılmıştır. Mümkün olduğunca yüzyüze görüşmeler de yapılmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde Karadeniz Teknik Üniversitesinde kurumsallaşa süreci ve iç kontrol sistemi arasında yüksek derecede pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu ve iç kontrol sürecinin kurumsallaşmaya pozitif yönde etki ettiği ortaya konmuştur. Üniversitede iç kontrol sisteminin etkinliğinin 3,75 puanla, kurumsallaşma seviyesinin 3,98 puanla yüksek seviyede olduğu anlaşılmıştır.

Today, enterprises and organizations are expected to have an institutionalized management and an effective internal control system in order to survive in an increasingly complex environment and competitive environment due to economic fluctuations, technological developments and changing customer demands. The institutions managed with a democratic and participatory approach that has achieved institutionalization can achieve the goals and objectives of institutionalization thanks to the elements and indicators that can meet the needs of today's employees and customers. The corporate governance, which replaces the old management models, has transformed the enterprises into the organizations where employee and service-buyer satisfaction are cared as well as being just profit-oriented organizations. In recent years, it has been understood that institutionalization and internal control system is highly essential to reach the goals and objectives and to sustain their presence by providing employee satisfaction for state institutions inasmuch as for the instutions operating in private sector. In this study, it was aimed to determine whether there is a relationship between these concepts and to identify their effectiveness in the institution by conducting a research on institutionalization and internal control system at the level of the institution of Karadeniz Technical University. For this purpose, the budget and the activity of the units affiliated to the University were investigated and 38 units with the status of institution were determined. Out of these 38 units, a quantitative method was applied to each of the manager of the 37 units and a full census survey was conducted. Face-to-face meetings were tried to be made as much as possible. As a result of the findings, it has been revealed that there is a highly significant positive relationship between the institutionalization process and the internal control system at Karadeniz Technical University and the internal control process has a positive effect on institutionalization. It has been understood that the effectiveness of the internal control system at the university has been 3.75 and the institutionalization level has been 3.98.