Türkiye'deki ticari bankalar ile katılım bankalarının performanslarının AHP ve GİA yöntemleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

Finansal ve ekonomik gelişmelerle birlikte bankacılık sektörünün performansının değerlendirilmesi, rekabet edilebilirlik açısından bir gereklilik olmuştur. Türkiye'de en önemli finansal aracılar olan ticari bankalar ile bu bankaların bir alternatifi olarak ortaya çıkan katılım bankaları fon kaynaklarının en etkili şekilde kullanılması bakımından bankacılık sisteminde önemli bir yere sahiptirler. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Türk bankacılık sisteminde faaliyet gösteren ticari bankalar ile katılım bankalarının 2009-2013 dönemindeki finansal performanslarını 16 adet finansal oran yardımıyla çok kriterli karar verme yöntemlerini kullanarak değerlendirmektir. Bu bağlamda Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB)'nin internet sitelerinden ticari bankalar ile katılım bankalarına ait finansal veriler temin edilerek, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve Gri İlişkisel Analiz (GİA) yöntemlerinin kombinasyonu ile analiz gerçekleştirilmiştir. AHP yöntemi kriterlerin (finansal oranlar) ağırlıklarının belirlenmesi amacıyla kullanılmış ve bankaların performanslarının değerlendirilmesinde ana kriterlerden karlılık oranlarının, alt kriterlerden ise sermaye yeterliliği standart oranının en fazla öneme sahip olduğu ortaya çıkmıştır. GİA yöntemi ise bankaları finansal performanslarına göre sıralamak amacıyla kullanılmış ve kamu sermayeli bankalardan Ziraat Bankası'nın, özel sermayeli bankalardan Adabank'ın, yabancı sermayeli bankalardan JPMorgan Chase Bank'ın ve katılım bankalarından ise Türkiye Finans'ın en iyi performans sergileyen bankalar oldukları görülmüştür. Sonuç olarak, katılım bankalarının performanslarının ticari bankalara kıyasla daha iyi olduğu tespit edilmiştir

Assesment the performance of banking sector has been a requirement in terms of competitiveness with the financial and economic developments. In Turkey, the most financial intermediaries which commercial banks and have emerged an alternative the commercial banks which partipication banks have an important position in the banking system with regard to use the sources of funds efficiently. Thus the aim of this study is evaluating the financial performance of commercial banks and participation banks which are operated in the Turkish banking system in 2009-2013 by using multi-criteria decision-making methods by means of 16 financial ratio. In this context commercial banks and participation banks' financial data providing from The Banks Association of Turkey (TBB) and The Participation Banks Association of Turkey (TKBB)'s website and than analysis has been carried out with combination Analytical Hierarchy Process (AHP) and Grey Relational Analysis (GRA). AHP method has been used to determine the weight of criteria (financial ratios) and have been determined the main criteria of profitability ratios and the sub-criteria of capital adequacy standard ratio that have the most important in terms of assessing performance of banks. GİA has been used to rank the banks according to their financial performance and Ziraat Bank among public banks, Adabank private banks, JPMorgan Chase Bank among foreign banks and Türkiye Finans among participation banks had best financial performance. As a result, compared to the commercial banks, performance of participation banks have been found to be better