Zamana dayalı faaliyet tabanlı maliyet sistemi ile hizmet karlılık analizi: Diş Hekimliği Fakültesinde uygulama

Abstract

Günümüz teknolojisinin son derece hızla değişmesi, üretim ve hizmet teknolojilerinde de değişime neden olmuştur. Bu değişim toplam maliyet içerisinde yer alan endirekt maliyet tutarlarını arttırmıştır. Bundan dolayı geleneksel maliyetleme yöntemleri ürün veya hizmet maliyetlerinin hesaplanmasında gerçeğe yakın sonuçlar vermekten uzaklaşmıştır. Bu sorunun giderilmesi için FTM sistemi geliştirilmiştir. Teorik kapasite üzerinden maliyet hesaplaması yapan bu sistemde kaynaklar faaliyetler, faaliyetler ise ürün, hizmet veya müşteriler tarafından tüketilmektedir. FTM sistemi ile işletmeler çok büyük faydalar sağlamışlardır. Ancak kurulumunun ve güncellenmesinin pahalı olması, uygulamasının fazla zaman alması yöneticileri farklı bir sistem geliştirmeye yöneltmiştir.ZDFTM sistemi bu tür problemleri ortadan kaldıran ve uygulama kolaylığı sağlayan FTM sisteminin geliştirilmiş bir modelidir. ZDFTM sistemi pratik kapasite miktarını dikkate alarak maliyet hesaplaması yapmaktadır. Ayrıca kullanılmayan kapasite miktarını ürün, hizmet veya müşterilere yüklemeyerek daha doğru bir maliyetleme yapılmasına imkan tanımaktadır. Çalışmada Diş Hekimliği Fakültesi'nin Diş Hastalıkları ve Tedavisi Bölümündeki hizmetlerin maliyetleri her iki sistem kullanılarak hesaplanmış ve hesaplanan maliyetler doğrultusunda hizmetlerin karlılık analizleri yapılmış ve farklılıklar ortaya konulmuştur.

The fact that today?s technology is changing very rapidly has led to the changes in production and service technologies. The change increased the amount of indirect cost included in the total cost. Therefore, the traditional costing methods diverged from giving results close to reality in calculation of the cost of the product or service. To overcome this problem, ABC system was developed. In this ABC system, which makes the calculation of the theoretical capacity, resources are consumed by activities, and the activities are consumed by product, service or customers. ABC system provided great benefits to businesses. However, the reason that the installation and updating are expensive, and the practice takes more time forced the administration to develop a different system.TDABC system which eliminates such kind of problems and presents ease of application is an improved model of ABC. TDABC system makes the cost keeping, taking into account the amount of practical capacity. In addition, it gives a more accurate costing as it does not load products, services or customers with the amount of unused capacity. In this study, cost of services at the Department of the Treatment of Dental Diseases in Faculty of Dentistry was calculated using both system, and in accordance with those calculated cost, profitability of the services were analyzed and differences were determined.