İthalata dayalı büyümenin sürdürülebilirliği: 1968-2006 Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışma Türkiye'de toplam ithalat, sermaye malı ithalatı, aramalı ithalatı ve GSMH arasındaki nedensellik ilişkilerini 1968'den 2006'ya kadar yıllık veriler kullanarak irdelemektedir.Cevabını aradığımız iki soru olacaktır. Birincisi, yüksek oranda gerçekleşen büyümenin kaynağının ithalat olup olmadığıdır. Bu sorunun cevabı ithalat ve GSMH arasındaki nedensellik test sonuçlarına bağlıdır. İkincisi ise, bu büyümenin sürdürülebilir olup olmadığıdır. Bu sorunun cevabı da ekonomideki yapısal bozuklukların üstesinden gelinip gelinemeyeceğini ortaya koyacaktır. Bununla birlikte, geniş kesimlerin bu yüksek büyümeden ne oranda faydalandıklarını da ortaya koyacaktır.Test sonuçlarına göre, yatırım malı ithalatından GSMH'ya güçlü bir nedensellik ilişkisi ve aramalı ithalatından GSMH'ya zayıf bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Dahası, toplam ithalat ile GSMH arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi söz konusudur. İncelenen dönemde ithalat büyüme üzerinde belirleyici unsur konumundadır. Bu nedenlerle ?bu büyümenin kaynağının ithalat olduğunu ve bu büyümenin ithalata dayalı büyüme? olduğunu söyleyebiliriz.İthalata dayalı büyüme yüksek GSMH'nın nedeni olmakla birlikte ekonominin yapısal sorunlarına çözüm bulamamaktadır. Dahası bu sorunlara yenilerini eklemektedir. Bu nedenlerle ?ithalata dayalı büyümenin sürdürülebilir bir büyüme olmadığını? söyleyebiliriz.

This paper investigates the dynamic causal linkages amongst GNP, import, imports of intermediate and capital goods in Turkey by using annual data from 1968 to 2006. There are two questions investigated. First of all, whether the source of this growth is import or not. Secondly, whether this growth can be sustained or not and this also let us to know that the structural problems can be solved. And the answer also gives us in how extent these high growth numbers benefited by economical sectors. The tests? results show a strong causality runs from imports of capital goods to GNP and a weak causality runs from imports of intermediate goods to GNP. Moreover, there seems to be a bidirectional causality between import and GNP. For these reasons we can say ?source of this growth is import and this growth is import-led growth?. The import-led growth is source of high growth. But, it can not solve the structural problems of the economy. Furthermore, it causes new problems. For these reasons we can say ?this growth can not be sustained?