Beklenen ve beklenmeyen döviz kurlarının reel ekonomi üzerindeki etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı beklenen ve beklenmeyen döviz kurlarının reel ekonomi üzerindeki olası etkilerinin yönünü ve derecesini Türkiye ekonomisi için 1987-2012 dönemi itibariyle belirlemektir. Ekonometrik yöntem olarak çalışmanın ampirik kısmında Mcgee ve Stasiak'ın (1985) otoregresif sistem denklemi modeli kullanılmıştır. Sistem denklemi, içinde reel ekonomiyi temsilen sanayi üretim endeksi de olan toplam dört değişken ile oluşturulmuştur. Sistemde yer alan diğer değişkenler döviz kuru, para arzı ve tüketici fiyat endeksidir. Sistem denkleminin optimal gecikmelerini belirlemek için son tahmin hata kriteri ile adımsal regresyon kriteri uygulanmıştır. Optimal gecikmeler belirlendikten sonra sistem denklemi görünürde ilişkisiz regresyonlar yöntemi ile tahmin edilmiştir. Tahmin sonuçlarına göre, beklenen döviz kurları reel ekonomiyi negatif yönde etkilemektedir. Beklenmeyen döviz kurlarının reel ekonomi üzerindeki etkileri asimetriktir. Buna ilaveten, beklenmeyen döviz kurlarının reel etkilerinin negatif olduğu elde edilen bulgulardan anlaşılmaktadır. Çalışmadan elde edilen bir diğer önemli bulgu da Türkiye ekonomisinde söz konusu dönemde rasyonel beklentiler politika etkisizliği hipotezinin para politikası açısından geçerli olmamasıdır

The aim of this study is to determine the direction and the degree of the possible effects of the anticipated and unanticipated exchange rates on the real economy for economy of Turkey during the period 1987-2012. In the empirical part of the study, the model of the autoregressive system equation is employed as an econometric method introduced by McGee and Stasiak (1985). The system of equations is set up by four variables including industrial production index representing the real economy. In addition to the industrial production index, narrow money supply, consumer price index and exchange rate are included in the system. Final prediction error criteria and stepwise regression criteria are applied to determine the optimal lags of the equations of the system. Having been determined the optimal lags, equations of the system are estimated under the method of the seemingly unrelated regressions. According to empirical results, anticipated exchange rates affect the real economy negatively. The effects of unanticipated exchange rates on the real economy are asymmetric. Furthermore, empirical results clearly indicate that real impacts of unanticipated exchange rates are negative. Also, an important finding obtained from the study is that the rational expectations policy ineffectiveness hypothesis is not valid in terms of the monetary policy for economy of Turkey during the period which is investigated.