Moment aktaran ve merkez çaprazlı çelik yapılarda ikinci mertebe etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, çelik yapılarda ikinci mertebe etkileri ve yönetmeliklerin önerdiği yöntemlerle incelenmiştir. Bu amaçla kayma etkisinden dolayı P- ? etkilerini araştırmak için moment aktaran çerçeve ve eleman eğriliğinden dolayı P-? etkilerini araştırmak için merkez çaprazlı çerçeve modelleri oluşturulmuştur. Moment aktaran ve merkez çaprazlı çerçeve modelleri üzerinde, deprem ve rüzgar yükleri altında, sabit yapı yüksekliğinde, kat yükseklikleri değiştirilerek, ikinci mertebe etkileri araştırıldı. Çalışmanın birinci bölümünde, çelik yapı sistemleri verilerek yönetmeliklerde verilen yöntemler irdelendi. İkinci mertebe etkileri için yapılan yaklaşımlar değerlendirilerek bu konu ile ilgili daha önce yapılan çalışmalar verildi. Çalışmanın ikinci bölümünde çözümlerde kullanılacak modeller ve özellikleri verilerek P-delta etkilerinin araştırılması için yönetmeliklerde verilen yöntemlerle analizler yapılmıştır. Analizlerde kat yüksekliklerinin değişimi göz önünde bulundurularak, referans olarak alınan değerler ile, yönetmelikler için hesaplanan değerler karşılaştırıldı. Çalışmanın üçüncü bölümünde elde edilen sonuçlar verildi. Buna göre, yapılan karşılaştırmalar sonucu kat yüksekliklerin değişimine göre artırılmış yük kombinasyonları dikkate alındığında LRFD-1999'un daha emniyetli tarafta kaldığı görüldü. Moment büyütme katsayıları için hesaplanan değerler karşılaştırıldığında ise Euro Code-3 ve BS-2000 her farklı taşıyıcı sistem için diğer yönetmelikler için bulunan değerlere göre daha emniyetli tarafta kaldığı görülmüştür.