Araklı-Bayburt karayolunun fayda-maliyet analizi ve bölge açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bir ülkenin ekonomik kaynaklarının değerlendirilmesi ve diğer ülkelerle kültürel, ticari ilişkilerin kurulabilmesinde ulaşım sistemleri önemli bir yere sahiptir. Ülke içi ulaşım sistemlerinin gelişmesiyle bölgeler arasındaki ilişkiler iyileşir ve bir bölgenin fazla yetişen tarım ürünü veya sanayi maddesi ulaşım sistemi aracılığıyla, o ürün veya maddeden yoksun olan bölgelere iletilebilir. Ayrıca iki yerleşim yeri arasındaki mesafe azaldıkça yakıt tüketimi, zaman gibi bileşenlerden elde edilen tasarruflar artar ve fayda sağlanır. Bu çalışmada, Bayburt ve çevre illerdeki taşıtların, Gümüşhane üzerindeki karayolu güzergâhına göre; daha kısa sürede sahil kesimine ulaşabilmeleri için mevcut Araklı Bayburt karayolu güzergâhının Salmankaş mevkiindeki kesiminin, yaklaşık uzunluğu 3,9 km olan bir tünelle ıslah edilmesi ve bu tünel yapımının getireceği faydaların ve maliyetlerin bölge açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, fayda-maliyet analizi tekniği kullanılmış, tünel yapımının getireceği faydalar ve maliyetler büyük bir özenle incelenmiştir. Ayrıca ıslah çalışmaları devam eden ve tünel yapıldığı takdirde, hem mesafesi kısalacak hem de şartları iyileşecek olan Trabzon-Araklı-Bayburt karayolunun, yıllara göre getireceği faydalar açısından Trabzon Gümüşhane-Bayburt güzergâhına göre karşılaştırılması yapılmıştır. Çalışma sonucunda, Trabzon-Araklı-Bayburt karayoluna yapılacak olan tünelin 2010 yılı itibari ile ortalama maliyetinin 72.764.640 TL, tünel aydınlatma ve havalandırma maliyetinin 18.657.600 TL, sonuç olarak toplam tünel maliyetinin yaklaşık 91.422.240 TL olacağı belirlenmiştir. Bu maliyetlerin ihale aşamasında daha aşağılara düşeceği de düşünülmektedir. Ayrıca yapılması öngörülen tünelin yaklaşık üç yılda kendini amorti edeceği ve üç yıldan sonra fayda getirmeye başlayacağı ortaya konmuştur.