Türkçe sıfat tamlamalarında diziliş ilişkisi (Sait Faik Abasıyanık Sarnıç örneği)

Abstract

Bu çalışmada Sait Faik Abasıyanık'ın "Sarnıç" adlı kitabındaki öykülerde yer alan sıfat tamlamaları belirlenmiş ve diziliş ilişkileri bakımından incelenmiştir. Sıfat tamlamalarının kurucu unsurları için Sarnıç adlı kitap üzerinden örnekler ortaya konulmuştur. Sıfat tamlamalarının diziliş ilişkileri bakımından incelenmesindeki amaç, dilin bu yapıları oluştururken belli kalıpları kullandığını, bu yapıların tekrarlanabilir olduğunu, çeşitliliğini, dilin diğer kelime ve kelime gruplarını kapsayan ve geliştiren bir özellik arz ettiğini göstermektir. Bu yolla bilgisayarlı dil çalışmalarında metin analizini kolaylaştıracak veriler üretilebileceği öngörülmüştür. Giriş bölümünde amaç, yöntem, içerik üzerinde durulmuş ve Türkçe dil bilgisinde sıfatların ele alınışı ile ilgili kuramsal bilgiler verilmiştir. Tezin ana kısmını oluşturan inceleme bölümünde, Sarnıç'taki sıfat tamlamaları, basit parantezleme ile yapı analizine tabi tutulmuştur. Sıfat tamlamaları kurucu unsurları bakımından ele alınmış, ancak diğer kelime gruplarının içinde yer alan ve dolayısı ile kurucu üye olan sıfat tamlamaları göz ardı edilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde sıfat tamlamalarının diziliş şekilleri ile ilgili açıklamalar yapılmıştır.

In this study, the adjective clauses which take part in the stories of the book called 'Sarnıç' written by Sait Faik Abasıyanık have been defined and examined in terms of their sequence relationships. The examples of construction types of adjective clauses given on this thesis were taken from Sarnıç, the story book. The aim to examine the adjective clauses in terms of their sequence relationships is to show that the structures of adjective clauses are formed in certain rules and these structures are reproducible. Moreover, they encompass and enhance the diversity of other phrases and phrases of the language. Besides, it has been predicted that these qualities of the language may provide data which ease the text analysis in computational linguistics. ln the introductory section, the aim, method, and content have been emphasized and some grammatical knowledge related to Turkish adjectives is provided. The structures of adjective clauses on 'Sarnıç' are analyzed by simple bracketing method. The adjective clauses are examined in terms of their construction elements, however the ones involved in other phrases which are accordingly founding members are ignored. In the conclusion part of the study, explations about the sequence relations of adjective phrases are made.