Süleymaniye Kütüphanesi Zühdü Bey bölümü 00244 numarada kayıtlı şiir mecmuası (transkripsiyonlu metin-inceleme)

Abstract

Şiir mecmuaları, divanı olan şairlerin divanlarında bulunmayan şiirlerinin tespiti; divanı olmayıp tezkirelerde adı geçen şairlerin şiirlerinin derlenmesi; bilinmeyen veya nadir görülen nazım şekillerinin, kafiye tiplerinin, aruz kalıplarının keşfedilmesi ve mecmuanın yazıldığı dönemin edebî zevkinin anlaşılması hususlarında değerli bilgiler içerir. Bu tezin konusu olan Süleymaniye Kütüphanesi Zühdü Bey Bölümü 00244 numarada kayıtlı şiir mecmuasının, klasik Türk edebiyatına yukarıda sayılan hususlarda katkı sağlamak amacıyla transkripsiyon harfleriyle çeviri yazısı yapılmış ve MESTAP'a uygun içerik tablosu hazırlanmıştır. 73 varaktan oluşan mecmuada 192'si Türkçe, 3'ü Arapça ve 1'i Farsça olmak üzere toplam 196 şiir vardır. Bu şiirlerden 8'inin şairi tespit edilememiştir. Mecmuada yer alan şiirler, 14 ve 19. yüzyıllar arasında yaşamış 91 farklı şaire aittir. En fazla şiiri bulunan şair Râsih'tir. Beyitlerle oluşturulmuş nazım biçimlerinin de bulunduğu mecmuanın çoğunluğunu musammat biçimindeki şiirler oluşturur. 12'li, muaşşer, tetsi gibi örneğine sık rastlanmayan nazım şekillerinin de bulunduğu mecmuada en fazla kullanılan nazım şekli ise müseddestir. İçerik açısından yapılan incelemede münacat, na't, ilahi gibi dinî temalı şiirlerin mecmuada yoğunlukta olduğu görülmüştür. Poetry journals prove to be invaluable source of information since they, firstly enable to unearth previously unheard of poems by a poet who holds a divan and secondly help to compile the poems by a poet who does not hold a divan but is mentioned by name is tezkires, thirdly to discover unknown or rare forms of verse, rhyme types, aruz meters and find about the literary taste of the epoch in which the journal was written. The journal under the name Zuhdu Bey with registry number 00244 in Suleymaniye Library, which is the subject of this thesis, is here studied, a table of contents in MESTAP format is prepared and translation in transcription letters is given. The journal is composed of 73 leaves which contain 192 poems in Turkish, 3 in Arabic and 1 Persian language, a total of 196 poems. The poet of the eight of these poems remained identified. The journal contained poems by 91 poets who lived between 14. and 19. centuries. The poet with the highest number of poems in the journal is Râsih. The journal displaying poems formed in couplets is mostly composed of poems in musammat type. The most common poetic form in the journal is six-line museddes (sestet) wheresas rare poetic forms such as twelve-line, ten-line muassers (decastich) and also nine-line tetsi forms exist. Studied in regard with content, the journal found to be containing mostly religious poetry such as munacaat (invocation), naat (a poem praising prophet Hz. Mohammad) and ilahi (hymn).