Divan-ı Yaver

Abstract

XVIII. yüzyıl Divan şairlerinden Enderunlu Hasan Yâver Bey'in Divan'ının transkripsiyonlu metninin hazırlandığı bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Yâver'in hayatı, edebî kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Asıl adı Hasan olan Yâver İstanbul'da H.1179 tarihinde doğmuştur. Yâver, Osmanlı Devleti'nde XV. Yüzyıl ortalarından itibaren medrese dışında en önemli eğitim kurumu olan Enderun'da yetişmiş ve bu kurumun en üst kademesi olan Hâne-i Hassa'ya ulaşmış, Mevlevî tarikatına mensup bir divan şairidir. Kendisinden söz eden kaynaklarda değerli bir divan şairi olarak anılmakta ve şâir-i mâhir olduğu belirtilmektedir. Divan'ında ağırlıklı olarak gazel türünü tercih etmiş, gazellerinin büyük bir çoğunluğunda da âşıkane tarzı benimsemiştir. Şiirlerinde toplumsal yaşayışın izleri oldukça sınırlıdır. Divan edebiyatının klasik konuları manzumelerinde önemli bir yer tutar. Sade, akıcı bir dille yazmış olduğu şiirlerinde Mahallîleşme Akımı'nın etkilerini görmek mümkündür.Şairin Divan'ı dışında Sıhhatnâme ve Kitâb-ı Fenniye-i Eş'âr? isimli iki eseri daha tespit edilmiştir. Bu iki eser mesnevî tarzında olup aruzun müfte'ilün müfte'ilün fâ'ilün kalıbıyla yazılmıştır. Yâver, Sıhhatnâme adlı eserinde yakalandığı hastalıktan söz etmiş, sağlıklı kalabilmek için uyulması gereken kurallardan bahsetmiştir. Kitâb-ı Fenniye-i Eş'âr adlı eserde de iyi şiir yazabilmek için uyulması gereken kuralları anlatılmıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde de Divan'ın metnine yer verilmiş, eserin daha kolay anlaşılması için metnin sonuna sözlük eklenmiştir. This study, in which the transcribed text of Divan written by Hasan Yâver, one of the writers of Divan Literature educated at Enderun in the eighteenth century, consists of two parts. The Information about his life, his literary personality and his works were revealed in the first part.Yâver whose original name is Hasan was born in Istanbul in 1179. He was a Divan poet, a member of Mevlevî Sect being educated at Enderun (Palace School), that held an important role from mids of the fifteenth century after madrasah, and reaching the top status that was called Hâne-i Hassa. In the sources about him, he was referred to as an important Divan poet and was called as ?master of poetry?.In his Divan, he preferred usually genre of gazel, and used Divine Love motifs in most of his gazels. It is hard to see the traces of social life in his works. Classical subjects of Divan Literature had an important place in his poems. Also, it is possible to see the effects of local movement in his poems simply and fluently written.Apart from his Divan, two more works called ?Sıhhatnâme? and? Kitâb-ı Fenniye-i Eş?âr? were written by him. These two were in the type of Mesnevî and their rhyme-scheme written in the shape of ?müfte?ilün müfte?ilün fa?ilün?. Yâver mentioned the disease he had and some precautions that must be taken to be healthy in ?Sıhhatnâme?. He explained the required principles of how to write good poetry in his ?Kitâb-ı Fenniye-i Eş?âr?.The text of Divan is included in the second part and at the end of the text a dictionary is available for the readers to comprehend it easily.