Bölgesel gelişmede kalkınma ajanslarının rolü, etkileri ve Türkiye uygulaması

Abstract

Bölgesel gelişme planlanan bölgelerde ve sektörlerde nitel ve nicel yapısal değişmeler sonucu bu bölgelerde ekonomik gelişmenin sağlanmasını hedeflemektedir. Bölgesel gelişmenin gerçekleştirilmesi için çeşitli araç ve kurumlardan yararlanılması gerekmektedir. Türkiye'de bölgesel gelişmede kullanılan araçlar etkinliğini kanıtlamıştır. Uluslararası bir karşılaştırma yapıldığında, Türkiye'de ekonomik gelişmede en önemli eksikliğin kurumsal yapıda olduğu bilinmektedir. Türkiye'de kurumsal yapının oluşturulmasında yapılacak olan ilk adımlardan biri yerel kurumların oluşturulmasıdır. Uluslararası gözlemler yerel ve bölgesel kurumların kalkınma yolunda önemli görevleri olduğunu göstermektedir. i3u kapsamda incelenen Kalkınma Ajansları, ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, kalkınmanın istenilen doğrultuda yönlendirilmesinde etkili olmuşlardır. Bu çalışmada; bölgesel gelişmede Kalkınma Ajanslarının rolü, etkileri ve Türkiye uygulaması incelenmiştir. Türkiye'de kullanılan teşvikler ve kamu yatırımları gibi araçların özellikle az gelişmiş bölgelerde uygun bir yatırım ortamı yaratmaya yetmediği bilinmektedir. Diğer ülkelerin deneyimleri ışığında, uygun yatırım ortamı yaratılmasında kullanılabilecek diğer araçların belirlenmesi ve bu araçları kullanılabilecek bir kurum tipi olarak Ekonomik Kalkınma Ajanslarına gerek vardır. GAP İdaresi Türkiye'de ilk kez bir Bölgesel Kalkınma İdaresi olarak kurulmuştur. GAP bölgesi Türkiye'de bir EKA kurulması için düşünülebilecek en uygun bölgedir. Bölge için bir planın ve sorumlu bir teşkilatın varlığı EKA'nın kurulmasını kolaylaştırmaktadır. Regional Development aims economic development in the vegions of concern as a vesult of qualitative quantitative structural innovations in planned vegions and sektors. It is needed to benefit from various associations and tools in order to obtain Regional Development. Tools used in Regional Development in Turkey, proved their effectiveness. It is know thatthe most important problem, in Regional Development in Turkey, arise from organizative deficiency. It must be on ofthe first footsteps to obtain local organizations in reaching an organizative structure. It is notified by international observations that local and vegional organizations have crucial functions in improvement sessions. Development agenciens, follewed in this context -though that varies from country-became effective in directing policies through improvement. In this suwey, development agencies takingvolein Regional Development, their aplication in Turkey, has been vesearched. Itis know that tools like encouregements and public investments used in Turkey is no?, enough to create an apt investment environment notably, in less-developed vegions. We know that-from the experiences in other countries-we need other useful tools in posing investment environments and Economical Development Agencies that will use mentioned tools. GAP Administration came outto be the pioneering vegional development administration. That vegion is the most suitable one is establishing an EDA. Having the existence ofa plan and vesponsible ovganization for that vegion it gets easier to establish the EDA.