Demokrasi döneminde Bulgaristan Türkleri (1989-2011)

Abstract

Balkanlarda asırlarca kalan Türkler, kalıcı eserler vermiştir. Yüz yıllarca âdil bir yönetim sergileyen Türkler, bölge halkında olumlu etkiler bırakmış, Türk ve İslam kültürünü benimsemelerine vesile olmuştur. Balkanların her köşesine yerleşen Türkler, bölgede en yoğun olarak Bulgaristan'da görülmektedir. Osmanlıların toprak kayıpları ile başlayan süreçte bağımsızlık kazanan Balkan ülkelerinden Türkiye'ye göçler yaşanmıştır. Bulgaristan'dan da Türklerin göç süreci bu ülkenin ?Berlin Antlaşması? ile prenslik elde etmesiyle başladı. Bulgaristan ile yapılan antlaşmalar, azınlık olan Türklere haklar verdi ise de yapılan baskılar göçleri engelleyemedi. Her yeni yönetimde umutlanan Türkler, hep hayâl kırıklığı yaşamış, acı dolu yıllar geçirmiştir. Bulgaristan'da komünizm ile birlikte baskı ve asimilasyon daha da artmış ve 1980'li yıllarda Türk isimleri de değiştirilmiştir. Bir asırı aşkın yaşanan göç kervanına, 1989 yılında yaşanan zorunlu ?Büyük Göç? de katıldı. Yüz binlerce Türk, Türkiye'ye göç etmek zorunda kaldı. Aynı yıl içinde Doğu Bloku'nun dağılması ve 10 Kasım 1989 tarihinde Bulgaristan'da demokrasiye geçilmesi ile başlayan süreçte Türkler, demokratik haklarını elde etmeye başladılar. Safını değiştiren, çok partili hayatla tanışan Bulgaristan, bugün AB ve NATO üyesidir. Demokrasi döneminde Türklerin hâlâ baskı yaşadığı ve yanlış algılandığı görülmektedir. Türkler, 1989 yılından itibaren kültürel hayatlarını demokratik bir ortamda yaşamaya çalışmaktadır. Dinî yaşantılarında bazı engellemeler olsa da Bulgaristan baş müftülüğünün çalışmalarıyla olumlu neticeler alınmaktadır. Türkçe basınla kendi kültürlerini yansıtmaya çalışan Bulgaristan Türkleri, bu dönemde birçok gazete ve dergi çıkardılar. Geçmiş yılların etkisini doğal olarak üzerlerinden atamayan Bulgaristan Türkleri, 1989 yılı sonlarından itibaren demokrasi ile tanışan Bulgaristan'da, çeşitli partilerde mücadele vermektedirler. Bunlardan biri olan ve çoğunlukla Türklerin desteklediği HÖH girdiği seçimlerde üçüncü büyük parti konumuna gelmiştir. Turks have lived in the Balkans for centuries and have left permanent monuments.They adopted a just rule in the Balkans for centuries which left a positive effect on the people of the region and which led the people of the region to adopt Turkish and Islamic culture. Turks settled in all parts of the Balkans and they are seen most densely in Bulgaria. With the onset of land losses of the Ottomans, there have been migratory movements of huge amounts for more than a century from the newly independent countries in the Balkans to Turkey. The migration of Turks from Bulgaria started with its acquisition of princedom with the Berlin Treaty. Although the agreements between Turkey and Bulgaria in later periods secured some rights of minority Turks in Bulgaria, the pressures exerted on Turks encouraged migrations. With the communist regime, the pressures on, and assimilation of, Turks were elevated, and in 1980 the communist regime started to change the names of Turks into Christian names. The series of migration took place for over one century. ?The great migration? was also added in 1989. Hundreds of thousands of Turks had to migrate to Turkey. In 1989, the communist bloc dissolved, and the communist regime was replaced by democracy in Bulgaria. In this process, Turks started to gain their democratic rights. Bulgaria, which changed sides and where multi-party system was introduced, has now been a member of the EU and NATO.In the democratic period, Turks still experience pressures and are misperceived. Although Turks have some problems in their religious life, they have had some positive results through the works of the office of the head mufti of Bulgaria since the end of 1989. In this period, Turks have published several newspapers and magazines. Turks who naturally cannot get rid of the effects of the past experiences are represented in different parties since 1989. The MRF party, made up of mainly by Turks, has been the third biggest political party in Bulgaria.