20. yüzyılda Balkan Türklerinin siyasal ve toplumsal örgütlenmeleri

Abstract

20. yy’da Balkan Türklerinin siyasal teşkilatlanmalarını inceleyen bu tezin öncelikli amacı, Türkiye’ye göç etmeyerek Balkanları yurt edinmiş olan Türklerin, varlıklarını sürdürebilmelerinde ne şekilde örgütlendiklerini tespit etmektir. Bu çerçevede Türklerin dernekleşme ve özellikle 1990 sonrası partileşmeleri incelendi. Romanya, Makedonya, Yunanistan, Bulgaristan ve Kosova’da yaşayan Türklerin bulunduğu bu ülkelerin siyasi yaşamı ve bunun Türkler üzerindeki etkileri ile hukuksal durumları, azınlık hakları ve nüfus değişimleri konuya paralel bir şekilde ele alındı. Balkan ülkeleri de 20. yy boyunca komünizm, totalitarizm, faşizm, krallık, cumhuriyet, demokrasi gibi bir çok yönetim şekline sahne oldu. Türkler de bu yönetimlerin kanunlarını ve kurallarını öğrenip ona göre teşkilatlandılar. Ancak her yeni gelen sisteme ve yönetim biçimine ayak uydurmakta zorlandılar. Etkili teşkilatlanmalarının yanında pasif kuruluşlara da sahip oldular. Bunun yanında kendi içlerinde de bir takım ikilikler, anlaşmazlıklar ve görüş ayrılıkları yaşamaları, Türklerin birlik ve beraberliklerinin önünde en büyük olumsuzlukları oldu ve yaşadığı devletin işine yaradı. Çünkü Balkan ülkeleri, içlerinde güçlü Türk kuruluşları olmasını istememişler ve buna da müsaade etmemişlerdir. Balkan Türkleri özellikle Atatürk döneminden bu yana Türkiye’deki soydaşlarının gelişimlerini yakından takip etmişler, onlardan geri kalmamak için mücadele vermişlerdir. Bu mücadelede Türklerin aydın kesimi önemli rol oynanıştır. Genelde köylü ve cahil olan Türk halkı, bu okumuş, kültürlü insanların sayesinde önünü görebilmiştir. Ancak bu kesimin zaman zaman yaşadığı fikir ayrılıkları(inkılapçı-muhafazakar gibi) Türklere fayda yerine zarar getirmiştir. Çağımızdaki Türk kuruluşlarında da aynı durum yine devam etmektedir. Türk teşkilatlarının Türkiye ile yakın ilişkileri vardır. Türkiye de tarihi misyonu gereği Balkan Türkleriyle çok yakın olmasa da bir alaka içerisindedir. The precedence aim of this thesis which researches political rationalizing of the Balkans Turks in 20th century is, determining the form of organization for obtaining of Turks who accepted the Balkans as motherland by not migrating to homeland Turkey. In this frame, association and allegiancing especially after 1990 of Turks has been investigated. The political life of the countries’ (Romania, Makedonia, Greece, Bulgaria and Kosovo) which Turks living in and the effects on Turks of this political life and legal positions, minority rights and popularity changes are investigated in paralel through the subject. The Balkans countries had been witnessed to the regimes like Communism, totalitarianism, fascism, kingdom, republic, democracy through 20th century. And The Turks rationalized after they had learned the rules of these governments. But they had been sweated to fall in step with these new systems and governments. They had had passive establishments near effective rationalizations. Moreover some dualities, disagreements and dissidences had been the biggest negation on their union and togetherness and this serves the countries they had been living. Because the Balkans’ countries certainly did not want powerful Turk establishments inside their countries and did not give tolerance already. The Balkans Turks followed up the development of consanguines in Turkey especially after Ataturk period and campaigned for not to fall behind of them. In this campaign the Turks’ intelligentsia acted an important role. The rube and ignorant Turk people foresighted by the help of these cultured people. But the disaccords of these people(revolutionary-rightist) sometimes brings disadvantages other than advantages. The same situation still continues in the Turk establishments in this century. Turk organizations has close relations with Turkey.