Trabzon (Maçka) Kalyan akarsuyunun su kalitesinin araştırılması ve modellenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Trabzon kentine içme ve kullanma suyunu sağlayacak olan Atasu Barajının sularını taşıyan Kalyan Akarsuyunun su örneklerini 3 ayrı noktadan yaklaşık bir yıl boyunca ayda bir örnek alarak bu akarsuyun su kalitesi belirlenmiş ve bundan yararlanılarak nehrin matematiksel modellemesi oluşturulmuştur. Çalışma süresince su kalitesi parametrelerinden Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ), Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ), Çözünmüş Oksijen, İletkenlik, Debi, Sıcaklık, pH, NO3"- N, N02"-N, Org-N, NH4+-N, 0-PO4"3, Fe, Zn, Al, Cu, Pb, Cr, Deterjan (Yüzey Aktif Madde), Bulanıklık, Toplam Sertlik ve Toplam Pestisit tayinleri yapılmıştır. Araştırma süresince ölçülen fizikokimyasal parametrelerden Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ) 0,40 - 2,15 mg/L, Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) 1,1 - 10,6 mg/L, Çözünmüş Oksijen 8,64 - 1 1,08 mg/L, Elektiriksel İletkenlik 80 - 255 uS/cm, Debi 0,87- 9,20 m3/s, Sıcaklık 7,2 - 20,2 C°, pH 7,55 - 8,30, Nitrat Azotu (N03"-N) 1,01-1,86 mg/L, Nitrit Azotu (N02"-N) 0,0020 - 0,0140 mg/L, Organik Azot (Org-N) 0,09 - 0,36 mg/L, Amonyum Azotu (NH4+-N) 0,013 - 0,098 mg/L, Orto Fosfat (0-PO4"3) 0,080 - 0,529 mg/L, Fe 0,103 - 0,910 mg/L, Zn 4,2 - 14,3 ug/L, Al 0,017 - 0,039 mg/L, Cu 3,67 - 6,87 ug/L, Pb 0,19 - 1,15 ug/L, Cr 0,017 - 0,140 mg/L, Deterjan (Yüzey aktif Maddeler) 0,328 - 0,530 mg/L, Bulanıklık 1,5 - 8,2 NTU, Toplam Sertlik 49,32 - 155,00 mg CaC03 /L, Toplam Pestisit 0,67 - 1,10 u-g/L, değerleri arasında değiştiği tespit edilmiştir. Analiz sonuçlan; Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, İçme Suyu Standartları (TS 266) ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen standartlarla karşılaştırılarak içme suyu olarak kullanılan akarsuyun kalitesi belirlenmiştir. Sonuç olarak araştırma süresince bazı aylarda ölçülen toplam sertlik, bulanıklık, orto-fosfat, deterjan, toplam krom değerleri standart değerlerin üstünde çıkmış, diğer parametreler ise normal kalite değerleri seviyesinde bulunmuştur. Ayrıca şu anda Kalyan Havzasında kurulu olmayan ancak gelecekte kurulması muhtemel bazı tesis ve yerleşim bölgelerinin Kalyan Akarsuyu üzerine nasıl bir etki yapacağını daha şimdiden belirleyip, ortaya çıkabilecek muhtemel olumsuzlukların önüne geçebilmek için QUAL 2E matematiksel modelleme sistemi ile Kalyan Akarsuyu modellenmiştir. Modelling and investigation of Water Quality Of Kalyan River İn Trabzon(Maçka) In this study, by taking water samples once a month for the whole year from 3 different locations in Kalyan river, which carries the water of Atasu Dam, which will provide the drinking and usage water for the city of Trabzon, the water quality of this river was determined. The parameters studied inthe samples were Biochemical Oxygen Demand (BOD), Chemical Oxygen Demand (COD), Dissolved Oxygen (DO), Electrical Conductivity (EC), Flow, Temperature (T), pH, Nitrate Nitrogen (N03"-N), Nitrite Nitrogen (NO2VN), Organic Nitrogen (Org-N), Ammonium Nitrogen (NH/-N), Orthophosphate (0-PO4"3), iron (Fe), Zinc (Zn), Aluminum (Al), Cupper (Cu), Lead (Pb), Chrom (Cr), Anionic Active Surfactant, Turbiditiy (NTU), Total Hardness (TH) and Total Pecsticide. The ranges found for Biochemical Oxygen Demand (BOD), Chemical Oxygen Demand (COD), Dissolved Oxygen (DO), Electrical Conductivity (EC), Flow, Temperature (T), pH, Nitrate Nitrogen (N03"-N), Nitrite Nitrogen (N02"-N), Organic Nitrogen (Org-N), Ammonium Nitrogen (NH4+-N), Orthophosphate (0-PO4"3), iron (Fe), Zinc (Zn), Aluminum (Al), Cupper (Cu), Lead (Pb), Chrom (Cr), Anionic Active Surfactant, Turbiditiy (NTU), Total Hardness (TH) and Total Pecsticide were 0,40 - 2,15 mg/L, 1,1-10,6 mg/L, 8,64 - 1 1,08 mg/L, 80 - 255 uS/cm, 0,87-9,20 m3/s, 7,2 - 20,2 C°, 7,55 - 8,30,1,01-1,86 mg/L, 0,0020 - 0,0140 mg/L, 0,09 - 0,36 mg/L, 0,013 - 0,098 mg/L, 0,080 - 0,529 mg/L, 0,103 - 0,910 mg/L, 4,2 - 14,3 pg/L, 0,017 - 0,039 mg/L, 3,67 - 6,87 (ig/L,0,19-1,15 ug/L, 0,017 - 0,140 mg/L, 0,328 - 0,530 mg/L, 1,5 - 8,2 N TU, 49,32 - 155,00 mg CaC03 /L, 0,67 - 1,10 ug/L respectivly. By comparing the analysis results with The Water Pollution Control Directory (SKKY), Turkish Drinking Water Standart (TS 266) and standart recomended by World Healty Organization (WHO), the quality of the river used for drinking was evaluated. Consequently, the total hardness, turbiditiy (NTU),orthophosphate, detergent and chrome values measured throughout the research, were high, the other parameters were found within the normal quality values. In the light of these works, how these investigated parameters were distributed along the river, was proved. Also, for determining how the establishment of some settlement and institution, Which yet do not exist but will probably be built in future, will effect the Kalyan river and for preventing the probable unfortunate circumstances, Kalyan river was modelled by using QUAL 2E mathematical modelling system.