Yapılarda düzensizlik durumları ve taşıyıcı eleman eksenlerinin paralel olmaması düzensizliğinin yapı davranışlarına etkilerinin incelenmesi

Abstract

Yüksek lisans tezi olarak sunulan bu çalışmada, yapılarda oluşabilecek düzensizlik durumları ve özellikle planda düzensizliklerin yapı davranışına etkileri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Topraklarının büyük bir bölümü deprem tehlikesi altında bulunan ülkemizde, daha önce meydana gelmiş olan depremlerin etkilerinin incelenmesi şüphesiz çok önemlidir. Depremlerden sonra yapılan incelemelerde taşıyıcı sistem düzensizliklerinden dolayı yapılarda pek çok hasarın ortaya çıktığı görülmüştür. Bu nedenle ülkemiz gibi deprem riski bulunan ülkelerin deprem yönetmeliklerinde düzensiz yapılar için özel şartlar getirilmiştir. Bu çalışmanın amacı Türk Deprem Yönetmeliğinde tanımlanan ve tanımlanmayan yapı düzensizlik durumlarını tanıtmak ve eleman eksenlerinin paralel olmaması düzensizliğinin yapının deprem davranışına etkilerini incelemektir. Bu amaçla yapılan çalışmanın ilk bölümünde, deprem yüklerinin özellikleri ve bu yüklerin yapılar üzerindeki etkileri hakkında bilgiler verilmektedir. Daha sonra depreme dayanıldı yapı tasarımı ve bu tasarımda dikkat edilmesi gereken hususlar açıklanmaktadır. Bölümün sonunda Türk Deprem Yönetmeliğinde tanımlanan ve tanımlanmayan, yapılarda oluşabilecek düzensizlik durumları ayrıntılı bir şekilde sunulmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümü, yapılan çalışmalar bölümü olup burada ilk olarak çalışmaya konu olan eleman eksenleri paralel olan ve olmayan yapılar tanıtılmaktadır. Daha sonra bu yapıların depreme göre hesabı gerçekleştirilmekte, elde edilen bulgular (momentler, kesme kuvvetleri ve eksenel kuvvetler) karşılaştırılmakta ve irdelenmektedir. Çalışmanın son bölümünde taşıyıcı eleman eksenlerinin birbirine paralel olmama düzensizliğine sahip yapıların depreme göre hesapları için çalışmanın tamamından çıkartılabilen başlıca sonuçlar ve öneriler verilmektedir.

Irregularities For Structures And Investigation Of Effect Of Non-Parallel Systems On The Behavior Of Structures In this study, presented as master thesis, the irregularities that could be occured in buildings, particularly the effects of irregularities in the plan to the behaviors of structure are investigated in detail. In the first part of this study, the characteristics of earthquake loads and the effects of them on structures are informed. Then building project ressistant to the earthquake and the points that must be taken care on building project are emphasized. Afterwards the irregularities that could be occured in buildings are studied in detail. In the second part of the thesis, the studies done on this purpose are presented. In this part, using structure types with nonorthogonal irregularity in the analysed patterns, the possible effects of this irregularity on structures and additional project loads are tried to be fixed. For this, firstly a symmetric structure system with four apertures is devised and its dynamic analyse is carried out according to the mode superposition method. Secondly, one of the external axles of this structure is rotated with a certain a angle and it is shaped into irregular structure by being removed from orthogonality. As a result the effect of this on the structure are investigated. In consequence of this thesis, it is discovered that the bearing system elements of the building with nonorthogonal irregularity in the plan are forced much more than the ones of a symmetric and regular building. Briefly expressing in order to have a good earthquake behavior, structures must be symmetric in the plan.