Silolar konusunda bazı teoriler ve stok yapılarının tasarımına ilişkin genel bir yaklaşım

Abstract

Özel mühendislik yapılarından olan siloların ve diğer stok yapılarının ham ve işlenmiş yiyecek ya da endüstri maddelerinin saklanması ve dolguların yapılması gibi birçok nedenle inşa edildikleri bilinmektedir. Stok malzemelerinin denge koşullarını; zaman, malzeme cinsi, sıkışma derecesi, doldurma hızı, doldurmada düşüş yüksekliği, boşaltma şekli ve boşaltma hızı, stok yapısının geometrik ve mekanik özelikleri gibi birçok parametre etkilemektedir. Bu durumda stok yapılarını sınıflandırarak, her bir sınıfın tasarımı için bazı teorilere ilişkin tasarım yöntemlerinden, ülke ekonomisiyle bağdaşan bir emniyeti sağlamaya yönelik optimum olanının belirlenerek kullanılması gerektiği açıktır. Bu çalışmanın temel amacı stok yapıları konusunda bir sentez ışığında, bu yapıların tasarımı için bazı tanınmış yöntemleri aynı simgeler altında sistematik olarak açıklamak ve geliştirilen genel bir yaklaşımın temel ilkelerinin Türkiye Silo Yönetmeliğinde öngörülen yöntemle ilgisini ortaya koyduktan sonra uygulanmasını kolaylaştıracak birtakım abak ve çizelgeler hazırlamaktır. Bu amaçla gerçekleştirilen çalışma üç asıl ve bir ek bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde gerçek stok yapılarının sınıflandırılması, stok malzemesi, mekanik tanımlar, gerçek stok yapısı sınıflarından birini teşkil eden silolara etkiyen yükler üzerinde durulmaktadır. İkinci bölümde, sukunet durumundaki malzeme basınçlarının hesabı için bazı teoriler ve karşılaştırılmaları, doldurma ve boşaltma durumlarında malzeme basınçlarının hesabına ilişkin bilgiler, stok malzemesi gerilmelerine ilişkin genel yaklaşım ve bu yaklaşımın Türkiye Silo Yönetmeliğiyle ilgisi açıklanmakta, yönetmelikteki yöntemin uygulanmasını kolaylaştıracak bazı abak ve çizelgeler de burada verilmektedir. Üçüncü bölüm sonuç ve önerilere ayrılmış olup bu son bölümü kaynaklar listesi, bir ek bölüm ile yazara ilişkin özgeçmiş izlemektedir. Sonuç olarak, geliştirilen genel yaklaşımdan Türkiye Silo Yönetmeliğinde önerilen yöntemin çıkartıldığı gösterilmekte ve bu yöntemin uygulamasını kolaylaştıracak birtakım abak ve çizelgeler verilmektedir.

It is known that silos and other stock structures which are special structures have been constructed due to many reasons such as to storage raw and processed materials or industrial materials and making fill. Many parameters such as material type, degree of jamming, filling velocity, height of falling during filling, discharge type and discharge velocity, geometrical and mechanical properties of stock structures affect the equilibrium conditions of stock materials. In this case, it is clear that determination of optimum ones among design methods related to some theories for design of each class making classification for stock structures. The basic purpose of this study is to clarify some main methods using same symbols systematically and to prepare some tables and charts which facilitate application of developed a general approach after that putting forward its basic principles with recommended method in Turkish Silo Code. This study carried out for this purpose consists of three main chapters and an appendix. Classification of real stock structures, stock materials, mechanical definitions, applied loads on silo which is one of a real stock type are explained in Chapter One. Some theories for estimation of material pressures during stable conditions and their comparisons, some information related to material pressures during filling and discharging of silos, general approach for stresses in stock materials, explanation of relations between this theory and Turkish Silo Code and some tables and charts which facilitate application of method defined in This code are given in Chapter Two. Chapter three is reserved for conclusions and recommendations and this chapter is followed by references, and appendix and curriculum vitae of author. As a result of this study, it is shown constituent of recommended method defined in Turkish Silo Code and some tables and charts which facilitate practical usage of this method are presented.