Ormancılıkta üretim işçiliğinde antropometrik verilerin ve çalışma duruşlarının kaza risk faktörleri olarak değerlendirilmesi

Abstract

Yapılan çalışma ile ormancılıkta üretim işçiliğinde iş kazalarının ve risk faktörlerinin; tanımlanması ve sınıflandırılması yoluyla analiz edilmesi, üretimde kullanılan basit el aletlerine ait kısımların ölçümleri ile bu aletlerin kullanıcılarına ait antropometrik ölçümler arasındaki uyumun araştırılması, üretim işçilerinin hangi koşullar altında çalıştıklarını, çalışma pozisyonları, vücut yapıları, enerji tüketimleri ve diğer değişkenlerin ergonomik yaklaşımlarla değerlendirilmesi ve modellenmesi amaçlanmıştır.Çalışma Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü idari sınırları içinde ormancılık faaliyeti gösteren 22 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatif üyesi 378 kişi üzerinde yapılmıştır. Çalışma sırasındaki gözlemler ise üretim faaliyeti yürüten 32 adet kesim işçisini kapsamaktadır. Veri toplamasında anket yöntemi uygulanmış ve statik antropometrik ölçümler alınmış, çalışma duruşlarını belirtmeye yönelik olarak da OWAS yöntemi kullanılmıştır.Sonuçlara göre çalışmaya katılan üretim işçilerinin 214 adedi meslek yaşantısı boyunca kaza geçirmiştir. Son bir yılda kaza geçiren kişi sayısı ise 115'dir. Çalışma alanındaki üretim işçilerinin meslek yaşantısı boyunca kaza durumları ile son bir yıldaki kaza durumlarında ortak olarak alet bakımının, hızlı çalışma temposunun, bilgisizliğin, tehlikeli yöntemin, dalgınlığın, hastalık halinin % 95 güven düzeyinde kaza risk faktörü taşıdığı bulunmuştur. Kol uzunluğunun meslek yaşantıları boyunca kaza geçirmelerinde önemli etken olduğu, son bir yılda çalışanlarda ise ayak genişliğinin önemli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Arazi gözlemlerinde kesim faaliyetinde 2620 adet duruş gözlemlenmiş ve 1011 adet duruşun ergonomik olarak zorlanma gerektiren kategoride olduğu ortaya konulmuştur. Sonuç olarak üretim işçilerinin, kesim teknikleri, iş sağlığı ve güvenliği konularında seminer vb. eğitimlerden geçirilmesi, zararlı alışkanlıklardan (alkol, sigara, vb.) uzaklaştırılması, el aletlerinin yöre insanının antropometrik ölçümleri ile uyumlu olması ve sıralanan kaza risklerinin bertaraf edilmesi gerektiği belirlenmiştir