Mekânda devinim: Mobil mikro konutlar

Abstract

Devinebilir olma, devinim veya devingenlik; insanlara ve mekânsal gereksinmelere cevap veren, taşınabilen veya durum değiştirilebilen; durağanlığın aksine hareketin ve yer değişiminin karşılığı olan bir kavramdır. Mimari üründe veya mekânda devinebilir olma dünyada giderek daha da yaygınlaşmaktadır. Devinebilen mimari ürünlerden birisi olan mobil mikro konutlar, konumunu değiştirerek içerisinde yaşamın devam ettirildiği devingen mekânlardandır. Diğer taraftan mobil mikro konutlarda devinimi sağlayan mekân bileşen ve öğeleri ile mekân örgütlenmesi çeşitlenmekte ve mekândaki olanaklılık artmaktadır. Bu doğrultu da tez çalışmasının temel amacı, mekândaki bileşenler ve öğeler aracılığıyla devinim sürecinin değerlendirilmesi ve mekândaki devinim etkisini ortaya koymaktadır. Mobil mikro konutlardaki mekân bileşenleri ve öğelerinde oluşan devinimin hareket, değişim, geçicilik ve boşluk kavramlarıyla mekân üzerindeki etkisinin ortaya konulması, mekândaki devinimin süreci ve mekânında devinime tepkileri çalışma çerçevesinde ele alınmıştır. Yapılan literatür taramaları sonucunda devinim kavramına dair tanımlamaların neler olduğu, mimaride ve mobil mikro konutta devimin nasıl ele alındığı incelenerek, bu doğrultuda "mekândaki devinim" modeli oluşturulmuştur. 'Mekândaki devinim' modeline bağlı olarak belirlenen 20 mobil mikro konut analiz edilmiştir. Mobil mikro konuttaki devinimle 5 temel sorunun cevabı aranmıştır. Sonuç olarak mekândaki devinimin; mekân örgütlenmesini etkilediği ve devinebilen her şeyin tasarımı doğru yapıldığında standart konutta bulunan eylem alanların karşılanabildiği görülmektedir. Mekândaki devinim sürecinde, devinim eylemleriyle konuta olanaklar sağlanabildiği gibi bazı devinim eylemleriyle konutta kısıtlılıklar oluşturduğu da görülmektedir. Konut mekânda oluşan devinime ise işlevsel, görsel ve boyutsal olarak farklı tepkiler göstermektedir. Tüm etkiler, süreç ve tepkiler incelendiğinde mekân tasarlanırken mekândaki devinimin göz önünde bulundurularak uygulandığında mekândaki yaşanabilirliğin ve kullanışlılığın artacağı düşünülmektedir.