Çocuk mobilyası tasarımında sürdürülebilirlik yaklaşımı

Abstract

Sürdürülebilirlik, son yıllarda önemi iyice artmakta olan bir konu olup yaşamın her alanında sürekliliği sağlamaktadır. Tasarım alanında sürdürülebilirlik ürünün tüm yaşam döngüsünü kapsamakla birlikte kullanıcı ihtyaçlarının daha sürdürülebilir bir şekilde karşılanmasına imkan vermektedir. Kullanıcının çocuk olması durumunda tasarım daha dikkatli şekilendirilmeli ve çocuk mobilyası tasarlanırken, doğru fiziksel çevrenin çocuğun fiziksel, bilişsel ve psikolojik açıdan olumlu gelişmesini desteklediği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle çocuk mobilyası tasarımı ürün değerini artırmak, daha verimli kullanımı sağlamak, çocuk için sağlıklı bir çevre oluşturmak, ürünün çevresel etkilerini en aza indirmek için sürdürülebilirlik açısından ele alınması gereken bir konudur. Bu çalışmada, çocuk mobilyası tasarımında sürdürülebilirlik yaklaşımlarının ortaya konulması amaçlanmıştır ve çalışma kapsamında 0-12 yaş arası çocuk mobilyaları analiz edilmiştir. Çalışma; kavramların saptanması sürdürülebilir çocuk mobilyalarının analizi olarak iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Kavramsal çalışmada anket tekniğiyle bebek, çocuk, mobilya ve sürdürülebilir mobilya kavramları saptanarak bebek ve çocuk kavramlarının mobilya tasarımına nasıl yansıtılabileceği belirlenmiş ve kavramlara bağlı mobilya tasarım kriterleri ortaya konmuştur. Sürdürülebilir çocuk mobilyalarını analizi kapsamında kavramsal çalışmadan faydalanılarak saptanan 120 adet mobilyanın kimlik kartları oluşturulmuştur. Kavramsal çalışmada ve litaratür çalışmasında ortaya konulan sürdürülebilir tasarım kriterlerine göre analizleri yapılmıştır. Mobilyaların tamamının yer aldığı tablolar üzerinden incelemeler yapılarak sonuçlara ulaşılmıştır. Kavramsal çalışma bulgularında işlevsel kavramların ön planda olduğu ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilir tasarım kriterlerinden dağıtım ve atık yönetimi ile ilgili kavramlara kavramsal çalışmada ulaşılmamıştır. Çocuk mobilyalarının sürdürülebilir tasarım kriterlerine göre mobilyaların analiz edilmesi sonucunda çocuk mobilyasında sürdürülebilirlik yaklaşımının mobilyanın tasarım aşamasından başlayarak tüm yaşam döngüsünde ele alınması gerektiği ve mobilyanın sürdürülebilir olmasının çevre için tehdit oluşturmamasının yanı sıra çocuğun fiziksel, zihinsel ve psikolojik gelişimine de katkı sağlayabileceği sonucuna ulaşılmıştır.