Özet:
Ateşin icadıyla başlayan yapay aydınlatma günümüzde gelişimini hızla sürdürmektedir. Bu gelişim süreci içerinde aydınlatma bir gereklilik olmasının ötesinde, insanların algı dünyasını görsel yolla etkileyerek iç mekânlarda farklı duyulanmalara yol açan bir kavram haline gelmiştir.Mekanın atmosferini etkisi altına alan aydınlatma, işlevleri destekler şekilde algı alanları oluşturmaktadır. Mağazalar insan gereksinmeleri sebebiyle yaşanılan çevrenin içerisinde büyük yer tutar. Bu sebeple bu çalışmada insanların uzun süre vakit geçirdikleri içerisinde birçok birimi barındırarak çeşitli ihtiyaçların karşılandığı yer olan alışveriş merkezlerindeki zincir mağazalar konu alınmıştır. Bu bağlamda çalışma dört aşamadan meydana gelmektedir.Giriş aşamasında problemin belirlenmesine bağlı olarak çalışmanın amacı ve sınırları vurgulanmıştır. Aydınlatma kavramı, doğal ve yapay aydınlatma konuları irdelenmiş, aydınlatmanın mekan kavramı ile ilişkisi üzerinde durulmuştur. İç mekanda aydınlatma tasarımı, aydınlatmanın işleyişine ve algılanan atmosfere etkisi konuları ayrıca ele alınmıştır.Yapılan çalışmalar aşamasında araştırma yöntemi araştırma alanı tanımlanmıştır. Mekan işlevinin belirlenmesi ile mağazalar üzerinde kapsamlı bir şekilde durulmuştur. Mağazaların işlev alanları belirlenmiş ve aydınlatma gereksinimlerinden bahsedilmiştir. Bu çalışma kapsamında mağazaların dış algı alanları (vitrinler) ele alınmış, mağaza örnekleri belirlenen kriterlere göre seçilmiş, yapılan görsel, yazılı çalışmalar ve anket çalışması sonucunda değerlendirme tabloları oluşturulmuştur. Değerlendirme tabloları, yapısal (morfolojik), işlevsel ve psikolojik analiz tablolarından oluşmaktadır.Bulgular ve irdeleme aşamasında yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen veriler yer almaktadır.Son bölümde sonuçlar ve önerilere değinilmektedir.
