Gemi makine dairesi yangınlarının insan faktörü analiz sınıflandırma sistemi ve bulanık hata ağacı yöntemleri ile analizi

Abstract

Deniz kazalarının incelenmesinin ana nedeni, olaya neden olan kök sebeplerin anlaşılması ve risk azaltıcı stratejilerin tespit edilerek gerekli düzenlemelerin yapılmasıdır. Bu çalışmada insan hatasının gemi makine dairelerinde meydana gelen yangın/patlama kazaları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışma kapsamında 2000-2017 yılları arasında gerçekleşmiş yangın/patlama kazalarına ait 49 adet soruşturma raporu incelenmiştir. Kaza raporlarından elde edilen uygunsuzluklar insan faktörleri analiz ve sınıflandırma sistemi (HFACS) metodu ile nitel olarak sınıflandırılmıştır. Bulanık yaklaşımlı hata ağacı analiz yöntemi (FFTA) ile emniyetsiz eylemler sonuncu ortaya çıkan ve kazaya sebebiyet veren faktörler ve operasyonel koşullar arasındaki ilişki nitel ve nicel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda makine dairesindeki yangın/patlama kazalarının oluşumundaki en önemli uygunsuzlukların yağ/yakıt sızıntısı ve yetersiz izolasyon olduğu tespit edilmiştir. Bakım-tutum işlemlerinin zamanında ve etkili yapılmamasının yağ/yakıt sızıntısına neden olduğu ortaya çıkarılmıştır. Çalışma makine dairelerinde meydana gelen insan hatası kaynaklı kazaların önlenmesi için rehber niteliğindedir.