Kentsel açık yeşil alanların ekonomik değerinin seyahat maliyet yöntemi ile belirlenmesi: 100. Yıl Parkı örneği

Abstract

Doğal ve fiziksel yaşam alanımız olarak nitelendirdiğimiz kentler, yüzyıllar boyunca sürekli olarak insanların istek ve ihtiyaçları doğrultusunda değişim ve gelişim göstermiştir. Bu hızlı değişim özellikle kentsel açık yeşil alanlar ve yakın çevresinin ekonomik-ekolojik bakımdan değer kazanmasına neden olmaktadır. Kentsel açık yeşil alanların bireyler üzerindeki yaşam kalitesini arttırmaya yönelik bu işlevleri ekonomik değer açısından da mekan yaratmayı amaçlamaktadır. Ekonomik değer ve kullanıcı tercihlerine göre belirlenen açık yeşil alanların planlama ve yönetim yaklaşımları bu açıdan değer kazanmaktadır. Araştırma Trabzon 100. Yıl Parkı'nda rekreasyon amacıyla ekonomik değerin belirlenmesine yönelik yapılmıştır. Bu amaçla çalışma alanında 468 kişi ile yüz yüze anket yöntemi yapılarak ekonomik değerin hesaplamaya yönelik Seyahat Maliyet Yöntemi çalışması yapılarak ekonomik değeri uygulanmıştır. Anket sonuçları doğrultusunda gerekli veriler elde edilerek istatistiksel analizler yapılmıştır. Analizler doğrultusunda bağımlı-bağımsız değişkenler belirlenerek yarı logaritmik denklem elde edilmiştir. Bağımlı değişken olarak ziyaretçi sayısı, bağımsız değişken olarak ise; ziyaretçi yaşı, kullanılan gün, kullanım sıklığı, parkın rekreasyonel yeterliliği, park için yapılan toplam maliyet, yapılan maliyetten memnuniyettir. Çalışma sonucunda bir kişi başına düşen tüketici rantı 183.65 TL, 100. Yıl Parkı'nın rekreasyonel amaçlı kullanım bedeli 11.955.615 TL/yıl olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda çalışma sonucunda kentsel açık yeşil alanların rekreasyonel açıdan sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla bütüncül planlama-yönetim kararları doğrultusunda alternatifler geliştirilmesine dair öneriler geliştirilmiştir.