Özet:
Geçmişten günümüze süregelen mekânsal değişimler, nüfus artışı, tarihi yapıları görmezden gelen sağlıksız yapılaşmalar, kontrolsüz büyüyen kentsel mekânlar, insan ve kent arasındaki algısal ilişkilerin zayıflayarak kopma noktasına gelmesine neden olmaktadır. Yaşanan bu olumsuz değişimler insanların çevreyi anlamasını ve algılamasını zorlaştırarak, çevrenin beğenilmemesine bundan dolayı da tercih edilmemesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu sorunlardan yola çıkarak bu tez de, zaman içinde değişen kent görünümlerinin algılanmasında ve tercihinde, kent görünümünün eski ve yeni halini bilen insanlarla (deneyimliler), sadece yeni halini bilen insanlar (gençler) arasında tercih farklılıklarının olup olmadığının saptanması amaçlanmaktadır. Bunun için, çevre tercihleri ile ilgili çalışmalara ilişkin literatür araştırması ve bu çalışmaların önemli sonuçları hakkında bilgi verilerek, görsel kalite kavramlarının çevre tercihi ile ilişkisi açıklanmıştır. Böylece görsel kalite kavramlarından faydalanılarak, çevre tercihi ile ilgili bir araştırma modeli ortaya koyulmuştur. Ortaya koyulan bu modeldeki kavramların çevre tercihini etkileyip etkilemediği uygulama çalışması ile araştırılmıştır. Uygulama bölümünü oluşturan birinci aşamada, uzman grubun, ikinci aşamada ise, uzman olmayan grubun Trabzon sahilinin eski ve yeni dokusunu nasıl algıladıkları, üçüncü aşamada, uzman olmayan grubun eski ile yeni kent görümlerinden hangisini beğendikleri saptanmıştır. Dördüncü aşamada ise, tüm aşamalarda elde edilen verilere analizler yapılarak varsayımların sınanması amaçlanmıştır. Böylelikle insanların Trabzon'un hangi görünümünü hangi nedenlerden dolayı tercih ettikleri, hangi görünümü hangi nedenlerden dolayı tercih etmedikleri saptanmıştır.
