Özet:
Türklerin Anadolu'ya gelmelerinden çok önce Irak'a başlayan göç hareketlerini farklı boyların farklı tarihlerde gerçekleştirmesi neticesinde, Irak Türkmen Türkçesi ağızları özellikle fonetik ve morfolojik açıdan çeşitlilik arz eder hale gelmiştir. Irak Türkmen Türkçesinin en dikkat çekici özelliği "ng" sesinin "v" ve "y" olarak değişmesi neticesinde, ağızlarının v ve y ağızlarına ayrılmasıdır. Bu çalışmanın amacı "y" grubuna dâhil olan ve daha önce üzerinde herhangi bir çalışma bulunmayan Tazehurmatu ağzının şekil bilgisini ortaya koymaktır. Çalışma giriş, dört bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Giriş bölümü, tezin konusu, amacı, önemi ve yöntemini kapsamaktadır. Birinci bölüm, Irak Türklerinin tarihi ve Tazehurmatu hakkında bilgiler içermektedir. İkinci bölüm, Tazehurmatu ağzının şekil bilgisine dairdir. Üçüncü bölümde yöreden derlenen metinler, transkribe edilmiştir. Dördüncü bölümde derlenen metinlerden bir sözlükçe oluşturulmuştur. Sonuç bölümünde de Tazehurmatu ağzının morfolojik özelliklerine dair çeşitli tespitlere yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tazehurmatu Ağzı, Irak Türkmen Türkçesi, Şekil Bilgisi
As a result of the migration of Turks to Iraq that began long before the Turks came to Anatolia, different lengths were realized at different dates, the mouths of Iraqi Turkmen Turkish have become phonetically and morphologically diverse. The most remarkable feature of Iraqi Turkmen Turkish is that as a result of the change of the "ng" sound in its mouth to "v" and "y", it is divided into v and y mouths. The aim of this study is to reveal the shape information of the mouth of Tazehurmatu, which is included in the "y" group and has not been studied before. The study consists of an introduction, four sections and a conclusion section. In the introduction, the subject, purpose, importance and method of the thesis are included. The first part contains information about the history of the Iraqi Turks. The second part covers the morphology the dialect of Tazehurmatu. In the third section, texts compiled from the region are transcribed. A dictionary was created from the texts compiled in the fourth chapter. The conclusion section also includes various determinations regarding the morphological characteristics of the Tazehurmatu dialect. Keywords: Tazehurmatu Dialect, Irak Türkmen Türkish, Morphology
