Özet:
II. Mahmud, Abdülmecid, Abdülaziz ve II. Abdülhamid gibi hükümdarların saltanatlarını görmüş bir devlet adamı olan Nusret Paşa bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Mekteb-i Harbiyeden mezun olan ve eğitim hayatına Avrupa'da devam eden Nusret Paşa ilerleyen dönemlerde almış olduğu memuriyetlerde kendine has yönetim tarzı ve kişisel özellikleri ile ön plana çıkmıştır. Ayrıca Nusret Paşa kişiliği, bilgisi ve sadakati gibi meziyetlerinden dolayı II. Abdülhamid'in güvenini kazanmıştır. Nusret Paşa'nın kariyerine başlamış olduğu ilk görevlerinden Altıncı Ordu Müfettişliğine kadar ilerleyen süreçte ele aldığımız biyografi aynı zamanda dönemin panoramasını da gözler önüne sermektedir. Bu çalışma da Nusret Paşa'nın hayatını merkeze alarak görev yapmış olduğu dönem anlaşılmaya çalışılmıştır. Tezimiz giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Girişte biyografi yazıcılığından, çalışmanın bölümlerinden ve kullanılan kaynaklardan söz edilmiştir. Birinci bölümde Nusret Paşa'nın ailesi, eğitimi ve ilk memuriyetleri ele alınmıştır. Tezin esas kısmını oluşturan ikinci bölümde XIX. yüzyılda Bağdat vilayetine ve Nusret Paşa'nın Altıncı Ordu Müfettişliği görevine değinilmiştir. Tezin son bölümünde ise Nusret Paşa'nın şahsiyeti ve yaşamı boyunca kaleme aldığı layihalara yer verilmiştir.
The subject of this study is Nusret Pasha, statesman who has seen the reigns of sultans such as Mahmud II, Abdulmecid Abdulaziz and Abdülhamid II. Nusret Pasha, who graduated from the Military Academy and continued his education in Europe, came to the forefront with his own management style and personal characterististics in the civil service he took in the following periods. Besides, Abdulhamid's trusts has been earned by Nusret Pasha because of his personality, loyalty. From the first civil service that Nusret Pasha started his career to Sixth Army Inspectorate, what we discussed also reveals the panoroma of a period. In this study, it has been tried to understand the period in which Nusret Pasha served by putting his life in the center. Our thesis consist of an introduction and three main parts. In the introduction, biographies, parts of the study and the sources used are mentioned. In the first part, Nusret Pasha's family, education and first duties are discussed. In the second part, which constitutes the main part of the thesis, the province of Baghdad in the XIX. century and the duty of Inspector of the Sixth Army of Nusret Pasha are mentioned. In the last part of the thesis, Nusret Pasha's personality and the written statements which he wrote throughout his life are given.