Özet:
Tez kapsamında yapılan bu çalışmada, boylu ardıç (Juniperus excelsa Bieb.), doğu ladini (Picea orientalis (L.) Link.), fıstıkçamı (Pinus pinea L.) ve sarıçam (Pinus sylvestris L.) fidanlarında, fidanların yapılan budama uygulamasına yatkınlığının belirlenmesi amacıyla tepe budaması yapılmıştır. Ayrıca gübrelemenin fidan morfolojik özelliklerinden fidan boyu, tepe tacı genişliği, tepedeki tomurcuk ve sürgün sayısı üzerine olan etkilerinin incelenmesi amacıyla gübreleme yapılmıştır. Ülkemizde doğal olarak bulunan bu dört bitki türüne ait toplamda 210 fidanda budama öncesi ve sonrası morfolojik özelliklerinin analizleri değerlendirilmiştir. Tepe budaması sonucunda söz konusu bitkiler karşılaştırıldığında; bitkilerin boy gelişiminde farklılıklar olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmada çalışılan bitkiler içerisinden doğu ladini, tepe budaması sonucunda en fazla boy gelişimi gösteren tür olmuştur. Tepe tacı gelişimine bakıldığında; tepe budaması en az boylu ardıçta, en fazla ise doğu ladini ve sarıçam üzerinde etkili olmuştur. Tepedeki sürgün sayısı bakımından karşılaştırıldıklarında; sarıçam ve polietilen kaplarda yetiştirilen fıstıkçamı fidanları hariç diğer türlerde artış görülmektedir. En fazla gelişim boylu ardıç fidanlarında görülmüştür. Tepedeki tomurcuk sayısı bakımından incelendiklerinde ise tepe budaması doğu ladini ve sarıçamda artışa, diğer türlerde azalmaya sebebiyet vermiştir. Gübreleme bakımından bitkilerin morfolojik yapılarındaki değişimler incelendiğinde; boylu ardıç fidanlarının boy gelişiminde, boylu ardıç, doğu ladini ve polietilen kaplarda yetiştirilen fıstıkçamı fidanlarının tepe tacı gelişiminde, sarıçam ve polietilen kaplarda yetiştirilen fıstıkçamı fidanlarının tepedeki sürgün sayısı gelişiminde, tüm türlerin tepedeki tomurcuk sayısı üzerinde azalmaya sebep olduğu görülmektedir.
